صحیفه النبی(ص)؛ نماد قانون گرایی در حکومت نبوی

رعایت حقوق اساسی افراد و گروه ها از شاخصه های جامعه مدنی است. مطابق قرآن کریم،یکی از اهداف مهم رسالت پیامبران این بوده است که افراد و گروه های انسانی، حقوق همدیگر رابه رسمیت بشناسند و در موارد اختلافی به نزاع و ستیزه روی نیاورند، بلکه در عوض به داوریقانون عدل تن در دهند. قرآن مجید، به عنوان آخرین کتاب آسمانی، تاکید کرده است که مهمترینشان کتاب ، همان شانی است که در عرف امروز به قانون اساسی نام بردار است تا در بین مردم به حق داوری کند و پاسدار حقوق اساسی آنها باشد. پیامبر اسلام، وقتی به مدینه آمدند دولت شهر مدینه را تشکیل دادند و سنگ بنای حقوق اساسی این جامعه مدنی را در پیمان نامه ای بنیان نهادند که به صحیفه النبی شهرت یافته است. این مقاله، نخست موضوع قانون عدل وجایگاه آن در قرآن و آموزه های انبیاء را به اختصار و به مثابه مقدمه این نوشته، بررسی کرده وسپس به تفصیل به تحلیل ابعاد صدوری و محتوایی صحیفه النبی پرداخته است و به این نتیجهرسیده است که حاکمیتی را که پیامبر به دنبال آن بود، صدها سال از زمان خود پیش بوده وبسیاری از ویژگی های یک دولت مدرن که امروزه از مطالبات جامعه بشری است را نیز دارابوده است.

کلیدواژه ها:

قانون اساسی ، حقوق اساسی ، حاکمیت دینی ، حکومت نبوی ، جامعه مدنی