همزاد پنداری یا تقابل: بررسی نگاه سیاحان اروپایی بر اختلافات مذهبی در ایران عصر صفوی

اختلافات مذهبی در دین اسلام میان شیعه و سنی مورد توجه سیاحان اروپایی در عهد صفویه قرار گرفته است، لذا سفرنامه­های ایشان می­تواند منبع مهمی در چگونگی معرفی این اختلافات باشد. از آن­جا که تشیع توسط پادشاهان صفوی به عنوان مذهب رسمی در ایران شناخته شده بود فلذا بیشترین اطلاعات ارائه شده توسط این سیاحان در اعتقادات از منظر شیعی نگریسته می­شد. سیطره­ی حکومت صفوی در ایران بوده و مذهب تشیع از این کشور به طور رسمی اعلام شد و سپس به دیگر نقاط جهان اسلام گسترش یافت بنابراین  تمرکز نوشتار بر اسلام شیعی و سنی در ایران است.  در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است سعی می­شود تا ضمن بیان اختلافات شیعه و سنی و سیاست مذهبی دولت صفوی ، ابتدا به بررسی علل حضور سیاحان و نوع نگاه سیاحان به اختلافات موجود میان تشیع و تسنن در ایران و آن­گاه به نحوه­ی برخورد ایشان با این اختلافات پرداخته شود. از آن­جاکه مسیحیان پروتستان در قرن 17 میلادی تحت آزار اکثریت کاتولیک بودند، به هنگام ورود به ایران، نوعی حس همزاد پنداری با شیعیانی که در برابر سنیان به عنوان اقلیت شناخته می­شدند را در وجود خود یافته که این نوع نگاه در مرحله اول تحت بررسی قرار می­گیرد. در ادامه،  رویکرد گروهی دیگر به عنوان سیاحانی  کاتولیک  که جزو طبقه اکثریت  اروپای آن زمان بودند مورد تحلیل قرار می­گیرد و در پایان، نتیجه این دو رویکرد نشان دهنده­ی جهت گیری­های سیاسی حکومت­های آن زمان در برخورد با تفاوت­های مذهبی در عصر صفوی بوده است.

کلیدواژه ها:

اختلافات مذهبی ، تشیع ، تسنن ، سیاحان اروپائی ، همزادپنداری ، تقابل