تحلیل جرم شناختی مسیولیت کیفری نوجوانان و پیشگیری از بزهکاری آنان

از جمله موضوعات حایز اهمیت در علم جرم شناختی از دیرباز مسیله بزهکاری نوجوانان و مسیولیت کیفری آنان بوده است و همواره مراقبت از نوجوانان به دلیل ساختار جسمی و ذهنی حساس و شکننده ای که دارند مورد توجه مذاهب و ادیان مختلف جوامع بوده و در جهت رفاه و امنیت آنان فعالانه تلاش شده است. در این بین از موارد بحث برانگیز قانون مجازات اسلامی 1370، پایین بودن حداقل سن مسیولیت کیفری بود . احتساب سن بلوغ جنسی به عنوان حداقل سن مسیولیت کیفری باعث شده بود که به ویژه دختران در سنی مسیولیت کیفری پیدا کنند که از توانایی های ذهنی لازم برای انتساب مسیولیت بی بهرهاند. از سوی دیگر، عدم تفکیک حداقل سن مسیولیت کیفری و سن بلوغ کیفری، باعث می شد که اطفال به یکباره از عدم مسیولیت مطلق به عرصه مسیولیت کیفری کامل گام بگذارند و تا حدود بسیاری علت مجازات جامعه علیه خود را برنتابند. با این وجود قانو نگذار در سال 1392 اقدام به تغییرات مهمی در این حوزه نمود. نخست، در جرایم تعزیری بین حداقل سن مسیولیت کیفری و سن بلوغ کیفری تفکیک قایل شد و سپس آزادی عمل قضات برای عدم اجرای حد و قصاص در مورد مرتکبان زیر 18 سال را افزایش داد. در این نوشتار، ضمن بررسی علت بزهکاری نوجوانان از دیدگاه جرم شناختی به تبیین قواعد مسیولیت کیفری آنان نیز می پردازیم.

کلیدواژه ها:

نوجوانان ، جرم شناختی ، مسیولیت کیفری ، بزهکاری ، مجازات