تحلیل، بررسی و تبعات میزان توجه به نظام های بهره برداری کوچک و بزرگ در سال های قبل و بعد از انقلاب

هدف این مقاله شناسایی سمت و سوی برنامه­های توسعه کشاورزی در 6 برنامه عمرانی قبل از انقلاب و 5 برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بعد از انقلاب از منظر توجه به نظام­های بهره­برداری کشاورزی بزرگ و یا کوچک است. برای این منظور در مقطع مورد مطالعه با استفاده از روش تحقیق کتابخانه ای، گزارش برنامه های مورد نظر مورد مطالعه قرار گرفت. اسناد مورد بهره­برداری در تحقیق از لحاظ نقد درونی و بیرونی مورد تایید می باشند. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که در سال های قبل از انقلاب و در برنامه های عمرانی اول تا پنجم سمت و سوی دولت غالبا معطوف به توسعه واحدهای بهره­برداری بزرگ در مقایسه با واحدهای دهقانی بوده است و همین امر موجب تحمیل شرایط سخت به واحدهای کوچک گردید. اما، در برنامه ششم عمرانی دولت سیاست­های خود را تغییر و واحدهای دهقانی را مورد حمایت قرار داد. در سال های بعد از انقلاب و در برنامه های با عنوان توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شاهد سمت گیری بیشتر دولت به سمت واحدهای بهره برداری بزرگ هستیم و فقط در برنامه پنجم است که این جهت گیری تا حدی و از طریق حمایت دولت از یکپارچه سازی اراضی کشاورزی کوچک تعدیل می شود. به این ترتیب، عدم حمایت و تضعیف واحدهای کوچک به عنوان نظام بهره برداری غالب در سال های قبل و بعد از انقلاب موجب ناپایداری و آسیب پذیری این واحدها از ابعاد گوناگون بوده است.

کلیدواژه ها:

برنامه های عمرانی ، برنامه های توسعه ، توسعه کشاورزی ، ایران