بررسی افعال وجهی در هورامی

مقالهٔ حاضر به بررسی نظام و جهیت در هورامی و افعال وجهی به کاررفته در این زبان میپردازد. پس از آشنایی مختصر با ویژگیهای مقولهٔ دستوری - معنایی «وجهیت» و طبقه بندی نظامهای وجهی بر مبنای آرای پالمر (2001 & 1999)، ویژگیهای هریک از افعال وجهی «باید / maSjo»، «شدن / bijej» و فعل «taWaj» مورد بررسی قرار می گیرد. از میان افعال وجهی موجود، تنها فعل «بایستن / masjo» می تواند برای نشان دادن مرتبهٔ الزام از وجهیت معرفتی (وجهیت استقرایی) و وجهیت تکلیفی مورد استفاده قرار گیرد و در مقابل افعال «bijej» و فعل «taWaj» تنها بیانگر مرتبهٔ امکان از و جهیت های معرفتی (وجهیت حدسی) و تکلیفی هستند. فعل «bijej» میتواند در برخی موارد برای بیان مرتبهٔ الزام از وجهیت تکلیفی نیز به کار رود با این توضیح که به نسبت فعل «بایستن / maSiO» اجبار کمتری را متوجه کنش گر می کند. فعل «ta Waj» می تواند برای نشان دادن و جهیت پویا نیز به کار رود. فعل «maSja» تنها فعلی است که برای ارادهٔ معنای و جهیت تکلیفی در گذشته مورد استفاده قرار می گیرد. هیچ یک از افعال وجهی مورد بحث در هورامی توانایی نشان دادن و جهیت گواد نمایی را ندارند.

کلیدواژه ها:

افعال وجهی ، و جهیت معرفتی ، و جهیت تکلیفی ، و جهیت پویا ، هورامی