بررسی ادراک گویشوران فارسی زبان از تنوع سبکی در زبان فارسی

پژوهش حاضر که بر پیوستار سبکی زبان فارسی متمرکز است، در چهارچوب گویش شناسی ادراکی به بررسی تنوع سبکی می پردازد و نحوه ادراک گویشوران فارسی زبان از میزان رسمی بودن جملات زبان فارسی را در نظر دارد. هدف پژوهش پاسخ به این پرسش هاست که چگونه میتوان بر مبنای ویژگیهای زبانی، میزان رسمی بودن یک جمله را تعیین کرد و کدام ویژگی های تلفظی، واژگانی و ساختاری بر قضاوت فارسی زبانان تاثیر بیشتری می گذارند. ابزار گردآوری داده پرسشنامه ای متشکل از 10 جمله است که گزاره واحدی را منتقل میکند. مشارکت کنندگان در پژوهش، 70 مرد و زن در سه گروه سنی 20 تا 30 ساله (30 نفر)، 30 تا 60 ساله (20 نفر) و 40 تا 50 ساله (15 نفر) هستند که به کمک شم زبانی خود، این جملات را بر پیوستاری از رسمی ترین تا غیررسمی ترین درجه تحلیل و نمره دهی کرده اند. پژوهش از نوع توصیفیتحلیلی و روش تحلیل داده کیفی و کمی است. نتایج نشان میدهد که می توان با توجه به تعداد عناصر زبانی نشان دار سبکی، میزان تقریبی رسمی بودن جمله را اندازه گیری نمود. با وجود این، قضاوت گوینده از میزان رسمی بودن یک جمله لزوما به تعداد عناصر زبانی نشان دار سبکی بستگی ندارد و حضور برخی واژه ها و عباراتی که به لحاظ رعایت ادب در زبان نشان دارند، بر قضاوت تاثیر می گذارد. به طور کلی به نظر می رسد که تاثیر انتخاب های واژگانی و برخی تغییرات تلفظی بر قضاوت گویشوران بیشتر از سایر ویژگی های تلفظی و ساختاری است.

کلیدواژه ها:

گویش شناسی ادراکی ، سبک ، تنوع سبکی ، ادب زبانی ، گونه های اجتماعی