وراثت و انگیختگی رابطه صورت و معنی در واژگان: نمونه هایی از واژه سازی زبان فارسی

مفهوم وراثت پیش فرض ا زمفاهیم اساسی مورد استفاده در رویکردهای شبکه ای است که دانش زبانی را متشکل از گره های ساختی در سطوح مختلف انتزاع و روابط سلسله مراتبی بین آنها در نظر می گیرد.براسا س این سازوکار، مشخصات مربوط به هر ویژگی از گره بالاتر به گره پاینتر به ارث می رسد،مگر آنکه گره پایینتر خود دارای مشخصات دیگری برای آن ویژگی باشد. اهمیت چنین سازوکار به هنگام توصیف آن دسته از ساختهای زبانی مشخص می شود که با وجود داشتن نقاط مشترک، دارای ویژگی های متفاوتی نیز هستند به کمک وراثت پیش فرض می توان بدون از دست دادن عمیمهای کلی ناظر بر ساختهای مشابه، تمایزهای آنها را نیز توجیه کرد و بدون نیاز به قایل شدن به موارد استثنا، مرتبط بودن چنین ساختهایی را در شبکه زبانی نشان دادو. نوشته حاضر با اتخاذ رویکرد صرف ساخت محور و تمرکز بر شیوه تعبیر مفهوم وراثت در این رویکرد تحت عنوان انگیختگی درصدد تشریح نقش الگوهای واژه سازی در تولید و درک واژه های پیچیده ای بر می آید که لزوما در تمامی ویژگی های صور یو معنایی با الگوی مربوط به خود مطابقت ندارند. ابه این منظور نمونه هایی از سه الگوی واژه سازی - زار ، - ش ، آمیز در زبان فارسی مورد بررسی قرار می گیرند و با استفاده از سه مفهوم طرح واره ساختی، وراثت پیش فرض و انگیختگی مدرج، چگونگی امکان تولیبد نمونه های ظاهرا استثنا که مرتبط با این الگوها هستند، توجیه می شود.

کلیدواژه ها:

صرف ساخت محور ، طرح واره ساختی ، وراثت پیش فرض ، نظریه مدخل انباشته ، انگیختگی