بازشناسی نسبت فرد و جامعه به مثابه مبنایی هستی شناسانه در آرای اجتماعی علامه طباطبایی

فلسفه اجتماع دانشی است که با روش عقلی و برهانی، مسائل کلی اجتماع را مورد بررسی و کاوش قرار داده و ضمن بحث از هستی، چیستی، چرایی و چگونگی اجتماع، به دنبال کشف حقیقت آن، برای استخراج قوانین کلی است تا به سبب آنها، دستیابی جامعه و افراد آن به سعادت را ممکن و سهل کند. پژوهش حاضر سعی دارد با روش تحلیل محتوا و با تمرکز بر آثار علامه طباطبایی، به مساله اصالت فرد و جامعه و کشف نسبت و رابطه میان آنها پرداخته و تاثیرات نگاه ایشان به مسائل یادشده را به عنوان مبانی هستی­شناختی جامعه مورد مطالعه قرار دهد. یافته­ها نشان می­دهد، علامه طباطبایی در دوگانه اصالت فرد و جامعه، اصالت را در مرتبه اول به فرد داده، جامعه را امری اعتباری می­داند و جامعه اعتباری، در مرتبه دوم و بالتبع، بهره­ای از اصالت خواهد یافت؛ بر این اساس می­توان تاثیر و تاثرات طرفینی را برای فرد و جامعه قائل شد. بهره­گیری از این مختصات جامعه، مبنایی مهم در مطالعات جامعه­شناختی بوده و نقش به­سزایی در شکل­گیری آرای اجتماعی علامه طباطبایی داشته­اند.

کلیدواژه ها:

علم الاجتماع ، هستی جامعه ، اصالت فرد ، اصالت جامعه ، علامه طباطبایی