مفهوم شناسی عقل در سیرالعباد سنایی

از آن جا که که سنایی هم شاعر است و هم صوفی و هم حکیم به همین دلیل میتوان آثار او را از سه دیدگاه عرفانی و ادبی و فلسفی بررسی کرد . آثار او چون سیر العباد الی المعاد و حدیقه و دیوان اشعار و مثنویهای او از جمله سیر العباد الی المعاد که هفتصد و هفتاد بیت است بر وزن حدیقه است .مثنوی عرفانی سیرالعبادالی المعاد ابوالمجدمجدودبن آدم سنایی غزنوی که به طریق تمثیل از خلقت انسا ن واقسام نفوس وعقول ومسایل اخلاقی دراینمنظومه سخن را نده ونیزسفرروحانی آ دمی ازعا لم خا ک به عا لم پا ک رامطرح میکند.در این سفر معنوی نفس عاقله یا عقل کل بعنوان پیروراهنما،روح انسان را همراهی می کند. این سلوک معنوی شامل: سیروسلوکی دربا طن ودرون انسان،چهارعنصر،ا فلا ک نه گانه وآشنایی با صفا ت ذ میمه منسوب به آنها وموثردرآدمی ودرنهایت وصول به عقل کل و فنای درآن است.این سیروسلوک درحقیقت همان هفت مرحله ی تصوف را فرایاد میآوردکه آدمی بعدازطی آن به فنای فی االله میرسد.به سبب غلبه روح عرفانی و رواج معتقدات ا شاعره، عقل واستدلال از دیدگاه شاعران این دوره، در برابر شرع وعشق بی ارزش است. اوشعررا درخدمت زهدوعرفان خلاق درآورد.

کلیدواژه ها:

سنایی غزنوی ، سیرالعباد ، عقل