بررسی و تحلیل سبک فکری و مولفه های اندیشه ای شعر دفاع مقدس

یکی از دانش هایی که امروزه در قلمرو زبان و ادبیات مانند دیگر حوزه های ادبی و هنری اهمیت و استقلال یافته سبک شناسی است. سبک در زبان صرفا نمایی روبنایی نیست، بلکه برعکس بخش اساسی از معنای رسانده شده توسط نویسنده و شاعر را تشکیل میدهد. سبک شناسی برای بررسی همه ی انواع متون کاربرد دارد. اما بررسی متون منظوم (شعر) یکی از مهمترین زمینه های سبک شناسی است. به این دلیل که حوزه ی کار سبک شناسی، حوزه ی تمایز صورت و سیرت آثار ادبی است. پرداختن به ویژگی های سبکی شاعران از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ هر شاعری به شیوه ی مخصوص خود شعر می گوید و فکرش را در چارچوب نظر میریزد و همین شیوه سبک او را میسازد؛ بنابراین گفته آنچه خواننده را مجذوب شعر میکند، شیوه ی گفتن و چینش عبارات و جملات در کنار یکدیگر است. درآثار یک دوره ی مشخص تاریخی، نوعی وحدت درزمینه ی مشترک لفظی و معنوی وادبی دیده می شود که درآثاردوره های دیگریا کمرنگ تراست ویا اصلا وجودندارد. بامراجعه به علم سبک شناسی وبررسی شاخصه های هردوره وسبک است که می توان درسطوح مقدماتی به تشخیص سبک دوره های مختلف و ویژگی های خاص شعرآن سبک اقدام کرد. منظور از جریان شناسی، بیان ویژگی هایی درباره ظهور و بروز ویژگی های متفاوت نسبت به گذشته است. به عبارت دیگر، جریان شناسی شناخت ویژگی های ادبیات جاری و زنده است و به بررسی ویژگی های ادبیاتی می پردازد که در ذیل یک مکتب، سبک یا انواع قالب ها مطرح میشوند. سخن گفتن در مورد سبک شعری دفاع مقدس، از اهمیت خاصی برخودار است. زیرا شعر این دوره، شعر اخلاقی، عاطفی، اجتماعی آمیخته با مضامین قرآنی و فرهنگ ایرانی اسلامی است. از دیگر برجستگی های محتوایی شعراین دوره، ذهنیت تاریخی و تاریخی نگری به موضوع تقابل و نبرد حق و باطل و مظلومیت مظلومان است. هر جریانی در شعر و ادبیات وابسته به زمان، مکان، ساخت اجتماعی، طبیعت و جغرافیای آن منطقه است. شعر در این دوره محتواگرا و اندیشه محور است. در این جستار برآنیم براساس چهارچوب دانش سبک شناسی به بررسی مختصات فکری شعر دهه ی هفتاد بپردازیم.

کلیدواژه ها:

دفاع مقدس ، دهه ی هفتاد ، سبک شناسی سبک فکری ، مولفه های اندیشه ای