بررسی محتوایی آثار داستانی غلامحسین ساعدی

غلامحسین ساعدی، بی شک یکی از بزرگترین نویسندگان زبان فارسی و داستان نویس پیشرو دهه ی چهل است. وی برخاسته از متن داستان ها، افسانه ها و روایت های فرهنگ ایرانی و از تبارآذری بود؛ نویسنده ای که آثار او در آمیزه ای از خیال و واقعیت، ترس و وحشت، با زبانی قوی و با بیانی از زبان جامعه ای مملوء از داستان ها و افسانه ها، تاریخ، درد و رنج این مردم و رویابا فی و شگفتی است، قلم وی تاثیری عمیق بر خواننده ی آثارش دارد. آثاری که در غالب رمان، داستان و نمای شنامه و... تا به امروز از قوی ترین و مورد ارجاع ترین آثار نه تنها در حوزه ی ادبیات که در دیگر حوزه های علوم انسانی است، چرا که ابعاد داستانی او از زمان و مکان خویش و از توصیفاتی صرفا ادبی و نوشتاری تنها سرگرم کننده و لذت بخش فراتر می رود. جلال آل احمد پس از تماشای نمایش چوب به دست های ورزیل نوشت: اگر خرقه بخشیدن در عالم قلم رسم بود و اگر لیاقت و حق چنین بخششی می یافتم، من خرقه ام را به دوش غلام حسین ساعدی می افکندم. اگرچه در طول سه دهه فعالیت ادبی هیچ خرقه ای بر شانه های غلام حسین ساعدی ننشست و چندین سال بعد در اوج حرمان و اندوه در حومه پاریس و در تبعیدی جانکاه درگذ شت؛ اما وسعت دامنه آثار ساعدی در کنار ذهنیت خلاق و جوشانش، جایگاه یگانه ای نصیب او در هنر و دبیات ایرانی کرده است. خلق نمایش نامه، داستان کوتاه، فیلم نامه، رمان و یاد داشت های درقالب تک نگاری نظیر یادداشت های شهر ری فعالیت های ادبی متنوع ساعدی هستند که در طول سه دهه فعالیت ادبی از خود به یادگار گذاشته است . این جستار در پی آنست که تا آنجا که در حوصله ی بحث بگنجد تعدادی از داستان های کوتاه وی را جهت شناخت بیشتر خواننده از زاویه ی دید نویسنده وجهان بینی وی، مورد بررسی محتوایی قرار دهد.

کلیدواژه ها:

ادبیات داستانی ، نمایشنامه ، داستان کوتاه ، ساعدی