ساختار معنایی محبت در قرآن

محبت و دوستی از مفاهیمی است که در قالب واژه ها و تعابیر مختلف برای توصیف رابطه خدا با انسان و انسان با انسان در قرآن آمده است. یکی از مهم ترین واژه های به کار رفته در این زمینه، کلمه محبت است که در قالب مشتقات متعددی در آیات قرآن ذکر شده و از جایگاه مهمی در بینش قرآنی برخوردار است. با توجه به این امر، ساختار معنایی واژه محبت در قرآن با بررسی روابط هم نشینی و جانشینی مشتقات این کلمه در گزاره های قرآنی و به ویژه با کمک روش ایزوتسو مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. این بررسی نشان می دهد که ساختار معنایی محبت در انسان دارای عناصر معنایی درون مرکز و برون مرکز است. عناصر معنایی درون مرکز این ساختار متشکل است از گرایش قلبی و کشش درونی بودن محبت که عنصر معنایی اصلی محبت در انسان است و شدت و ضعف پذیر بودن و درک زیبایی محبوب. عناصر برون مرکز این ساختار نیز شامل تقدم گرایی برای محبوب و متعلقاتش و طلب قرب او، تلاش برای جلب خیر و منفعت برای محبوب و اطاعت و سرسپردگی در برابر وی است.  

کلیدواژه ها:

محبت ، معناشناسی ، عنصر معنایی ، الفاظ همنشین ، الفاظ جانشین