طبیعت انسان و دین درنظر کانت

ایمانوئل کانت 1724-1804م یکی ازفیلسوفان مهم عصرروشنگری درتفکرفلسفی خود جایگاه قابل ملاحظه ای را به دین اختصاص داده و دراین راستا درسه رساله عمده خود این موضوع را باتفصیل بیشتری بررسی کرده است درنقد عقل محض توجهش به مولفه های دینی به ویژه ایده خدا معطوف است و بارد مهمترین براهین الهیات عقلی نشان میدهد که قوه شناسایی ما قادر به اثبات و انکار خدا به عنوان امری فراتجربی نیست و این نتیجه طبیعی بررسی دین شناختی درحوزه معرفتی اوست اما بنابرتربیت دینی اش فعالیت خود را به جنبه سلی محدود نمی ند و درحوزه دیگر اصول و مبانی دین شناختی ایجابی خویش را شرح و بسط میدهد درنقد عقل عملی دلیل اخلاقی اثبات وجود خداوند رابراساس غایت نهایی آن یعنی خیراعلا تشریح می کند اودراستدلال خود دومولفه خداو جودانگی نفس را برپایه سعادت و فضیلت اثبات می کند و براین اساس دین را براخلاق مبتنی می سازد و معتقد است که قوانین اخلاقی با توجه به خیراعلا به سمت دین هدایت میشود یعنی به حوزه ای که درآ« همه وظایف انسان درعین حال که قوانین ذاتی هراراده ازادهستند به عنوان فرامین الهی نیز لحاظ میشوند درکتاب دین درمحدوده عقل تنها نیزبراساس طبیعت بشر به شرح دین می پردازد یعنی بعدازبررسی و تشریح طبیعت بشر دوگانگی طبیعت انسان ازلوازم موضع دینی اوقرارمیگیرد و اخلاق او به سمت دین هدایت می کند درواقع نظام دینی او درجهت اصلاح انسان و مکمل نظام اخلاقی اوست این پژوهش نیز برآن است تا با بررسی طبیعت انسان برمبنای اصول اخلاقی کانت موضع دینی و محتوای اخلاقی وی را مشخص سازد

کلیدواژه ها:

طیبعت انسان ، خیروشر ، دین عقلانی ، دین اخلاقی ، حکومت الهی