تقسیم پساپدیدارشناسانه روابط انسان و تکنولوژی از نظر دون‎آیدی و ظرفیت‎های آن برای اخلاق کاربری تکنولوژی

اخلاق کاربری تکنولوژی، نیازمند دسته‎بندی مناسبی از تکنولوژی‎هاست تا بتوان برای هر دسته کلان تکنولوژی، اصولی اخلاقی را متناسب با ویژگی‎های مشترک هر دسته تدارک دید. دون ‎آیدی در رویکرد پساپدیدارشناسی تجربی خود، روابط ما را با تکنولوژی به چهار دسته تجسد، هرمنوتیکی، غیریت و زمینه‎ای تقسیم می‎کند که بر همین اساس می‎توان تکنولوژی‎ها را نیز بر اساس کارکرد اصلی‎شان، به همین شکل تقسیم کرد. براین‎اساس تکنولوژی‎های متجسد، گسترش‎دهنده ادراکات ما هستند، تکنولوژی‎های هرمنوتیکی، به امری جز خود اشاره می‎کنند و همچون متنی پیش روی ما باز هستند، تکنولوژی‎های غیرگونه، همچون شخص انسانی در برابر ما ظاهر می‎شوند و تکنولوژی‎های زمینه، در حاشیه آگاهی ما به کار خود مشغول‎اند. در این مقاله، نشان داده می‎شود که این تقسیم‎بندی دون آیدی، به سبب ظرفیت‎هایی همچون توجه به رابطه انسان با جهان اطراف، دربرگیرندگی تکنولوژی‎های جدید و قدیم، و عینیت و بی‎طرفی، زیربنای مناسبی برای مباحث اخلاقی و به‎ویژه اخلاق کاربری در حوزه تکنولوژی است. با این همه، این تقسیم‎بندی ابهامات و کاستی‎هایی نیز دارد؛ از جمله عدم جامعیت و ایرادات صوری تقسیم. به نظر می‎رسد این کاستی‎ها را بتوان با اصلاحات و تغییراتی اندک در تقسیم‎بندی، برطرف ساخت.

کلیدواژه ها:

پساپدیدارشناسی ، اخلاق کاربری تکنولوژی ، دون‎آیدی ، رابطه تجسد ، رابطه غیریت‎ ، رابطه هرمنوتیکی ، رابطه زمینه ای