خاتون حصاری* (بررسی جایگاه اجتماعی و حقوق زنان) در مثنوی های لیلی و مجنون و خسرو و شیرین

زنان، همان خواهران و مادران و دختران و همسران ما هستند که از دیدگاه ما، مردان، پاک ترین و نجیب ترین و زیباترین و دوست داشتنی ترین انسان های روی زمین اند و هیچ گونه بد گمانی یا بد اندیشی درباره ی آنها را بر نمی تابیم، امااز زمان های باستان، دیدگاه های متفاوتی درباره ی برابری حقوق و آزادی زن ومرد مطرح است. متاسفانه، بنیاد این بحث ها وداوری ها بر نوعی کج اندیشی استوار است که همان تصور نادرست برتری مرد بر زن است وچون خشت اول کج نهاده شده است، حاصل تمام این مباحث هم نادرست بوده است و اگر این تصور باطل اصلاح نشود، سخن هم به جایگاه اصیل خود بر نمی گردد. خوشبختانه درآثار ادبی ما به این مهم توجه شده است، در شاه نامه ی فردوسی، بسیاری از چهره های حماسی زنان، بر مردان پیشی می گیرند و تدبیر و چاره اندیشی آنان، شگفت انگیز و کارساز است. گروهی بی هیچ دلیلی مرد را مظهر کمال انسانیت می دانند وزنان را از لحاظ جنسی و فکری کمتر می بینند، بی آنکه به این نکته­ی مهم بیندیشند: چه کسی گفته است، مرد انسان کامل است ! و زن نمی تواند با او برابر باشد! نظامی در دو مثنوی معروف خود، جایگاه های اجتماعی متفاوت زنان را به تصویر کشیده است. لیلی که اسیر سنت های خانوادگی و قبیله ای عرب است و شیرین که در جامعه ی نسبتا آزاد ایران و ارمن پرورش یافته است، هر یک اصالت و نجابت  خود را به گونه ای دیگر به نمایش می گذارند.

کلیدواژه ها:

لیلی ، شیرین ، زن ، آزادی ، اسارت