رمزپردازی نگاره معراج پیامبر(ص) در فالنامه تهماسبی به روش آیکونولوژی اروین پانوفسکی

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 411

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PYKR-4-7_008

تاریخ نمایه سازی: 4 تیر 1398

چکیده مقاله:

نگاره معراج در فالنامه تهماسبی در عهد صفوی و با بیانی نمادین، به روایت تصویری شیعی از این واقعه می پردازد. این نگاره، با ارائه تصویری متفاوت از معراج، برای اولین بار از آیکون ترکیبی شیر و خورشید برای نمایش پیامبر(ص) و امام علی(ع) بهره برده است. آیکونولوژی با اتخاذ رویکردی نظام مند، منطقی و چندوجهی، معانی نهفته در آثار هنری را تفسیر می کند. این پژوهش با همین رویکرد به تحلیل سه مرحله ای جلوه های بصری نگاره معراج می پردازد. دو مرحله ی نخست به توصیف و تحلیل آیکونوگرافیک نگاره می پردازد و مرحله ی سوم به تفسیر آیکونولوژی و شناسایی ارزش های نمادین مستتر در آن اختصاص دارد. در بررسی نگاره ی معراج فالنامه، این پرسش ها مطرح می شود: در بررسی آیکونولوژی، چه مواردی را به عنوان معنای پنهان و ارزش های نمادین آن می توان مشاهده نمود و آیا با آیکونوگرافی نگاره، می توان به شرایط خلق اثر و جهان بینی رایج دوره صفوی دست یافت هدف پژوهش حاضر، بررسی آیکونولوژی عناصر بصری در این نگاره است. فرضیه ی اصلی پژوهش، تاثیرگذاری شرایط دوران صفوی بر بیان نمادین در نگاره هاست. شیوه ی تحقیق، توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات به صورت کتابخانه ای و اسنادی گردآوری شده است. بررسی ها حاکی از این است که در شناخت لایه های معنایی پنهان در نگاره، استفاده از راهکار آیکونوگرافی بسیار موثر است. مطالعه ی آیکونولوژی نشان می دهد که آیکون ترکیبی شیر و خورشید در گذر زمان تداوم یافته و با تغییر ارزش های نمادین، در جایگاهی جدید به کار گرفته شده است.

نویسندگان

زهرا شاقلانی پور

کارشناس ارشد هنر اسلامی دانشگاه شاهد تهران - ایران

خشایار قاضی زاده

استادیار دانشگاه شاهد تهران - ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • اسدی، مهیار و  بلخاری، حسن (1393). امکان سنجی استفاده از ...
  • بررسی روند نمادگرایی شمایل ها در نگارگری اسلامی از منظر نشانه شناسی [مقاله ژورنالی]
  • آدامز، لوری اشنایدر (1387)، روش شناسی هنر، ترجمه علی معصومی، ...
  • بلوکباشی، علی (1392)، مدخل برگزیده؛ امام علی(ع) در فرهنگ عامه ...
  • بورکهارت، تیتوس (1375)، نظری به اصول و فلسفه هنر اسلامی، ...
  • تشکری، فاطمه (1390)، نماد پردازی در هنر اسلام، نشریه اطلاعات ...
  • جعفریان، رسول (1379)، صفویه درعرصه دین، فرهنگ و سیاست، قم: ...
  • حسینی، مهدی (1383)، فالنامه تهماسبی حدود 957 ق، فصلنامه هنرنامه، ...
  • خزایی، محمد (1387)، شمسه؛ نقش حضرت محمد(ص) در هنر اسلامی ...
  • دادور، ابوالقاسم و منصوری، الهام (1385)، درآمدی بر اسطوره ها ...
  • رجبی، محمدعلی (1394)، مصاحبه شخصی: نماد نور و چراغدان در ...
  • شایسته فر، مهناز (1384)، هنر شیعی، تهران: موسسه مطالعات هنر ...
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن (1414)، الامالی، قم: دارالثقافه. ...
  • شیخ مفید، ابی عبدالله محمد بن محمدبن نعمان (1416)، الارشاد، ...
  • صدقی نژاد، حمید و آب آراسته، پگاه (1396-1382)، سایت اطلس ...
  • صدوق، شیخ ابوجعفرمحمد بن على بن حسین بن بابویه قمی ...
  • عبدالجلیل رازی قزوینی، نصیر الدین ابو الرشید (1358)، النقض (بعض ...
  • عبدی، ناهید (1390)، درآمدی بر آیکونولوژی: نظریه و کاربرد مطالعه ...
  • علی پور، مرضیه (1393)، بررسی جلوه های بصری عیون اخبارالرضا(ع) ... [مقاله ژورنالی]
  • گروبر، کریستینا (1389)، اولین بار در دوران صفوی چهره پیامبر ...
  • مجلسی، شیخ محمد باقر (1403)، بحارالانوار، جلد 39، بیروت: موسسه ...
  • مجلسی، شیخ محمد باقر (1403)، بحارالانوار، جلد 42، بیروت: موسسه ...
  • محدث نوری، میرزاحسین بن محمد تقی (1389)، نفس الرحمن فی ...
  • Farhad, Massumeh & Bagci, Serpil (2009), Falnama the book of ...
  • Panofsky, Erwin (2009), Iconography and Iconology: An Introduction to the ...
  • Simpson, Marianna Shreve (1997), Sultan Ibrahim Mirza S Haft Awrang, ...
  • Shahbazi,  A. Shapur(2001), FLAGS i. Of Persia, Encyclopædia Iranica, X/1, ...
  • http://sassanids.com ...
  • http://www.ilna.ir ...
  • https://fa.wikipedia.org ...
  • https://iranatlas.info/parseh/pe_a2ha.htm ...
  • https://raeeka.wordpress.com ...
  • https://twitter.com/ist_trienali ...
  • www.daneshju.ir ...
  • www.farsnews.com/newstext.php nn=8909300201 ...
  • www.parskoroosh.blogfa.com ...
  • www.pezeshkanomoomigilan.ir ...
  • www.pinterest.com ...
  • نمایش کامل مراجع