تحلیلی انتقادی از دیدگاه ذهبی پیرامون تفسیر به رای

ذهبی در کتاب التفسیر و المفسرون ضمن تایید تفسیر به رای به عنوان یکی از روش های تفسیر قرآن، آن را به ممدوح و مذموم تقسیم بندی کرده و پس از معرفی این روش، مصادیق هر کدام را جداگانه ذکر م یکند و در این میان تفاسیر با صبغه اشعری را ممدوح و مابقی را مذموم تلقی می کند؛ بر همین اساس در بررسی تفاسیر دیگر فرق از جمله شیعه نمودهای عینی از تفسیر به رای مذموم را ذکر می کند؛ از جمله: آیه تطهیر، آیات ولایت و آیاتی که ناظر بر باورهای کلامی تشیع است. پژوهش ذیل با رویکردی تحلیلی در سه محور: اصل تقسیم بندی، مصادیق تفسیر به رای و نمودهای عینی از تفسیر به رای مذموم، باور ذهبی را مورد کنکاش قرار داده است. نتیجه آنکه: اصل تسمیه تفسیر به رای و تقسیم بندی آن معارض با اصول دینی می باشد. آیات، روایات، سیره معصومین(ع) و گفتمان اندیشمندان اسلامی به طور مطلق هرگونه تفسیر به رای را ناروا و مذموم بیان داشته؛ و تلقی نمودن برخی از تفاسیر در حیطه ممدوح و مذموم، دور از داوری علمی و ناشی از پیش داوری و عدم شناخت مبانی دیگر تفاسیر است.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، تفسیر به رای ، محمد حسین ذهبی ، التفسیر و المفسرون