رابطه متغیرهای مهم کلان اقتصادی با متغیرهای عمده حسابداری در ایران

پژوهش پیش رو، به مطالعه رابطه چهار متغیر مهم کلان اقتصادی شامل، تولید ناخالص داخلی بدون نفت درآمدهای نفتی سرمایه گذاری در بخش ساختمان و تورم در سطح تغییرات با سه متغیر عمده حسابداری درآمد فروش، بهای تمام شده کالای فروش رفته و سود عملیاتی پرداخته و سپس رشد آنها را با سه متغیره مهم دیگر حسابداری شامل: نسبت حاشیه سود عملیاتی، بازده دارایی و بازده حقوق صاحبان سهام در شرکتهای صنایع پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای 1376 تا پایان 1385 می پردازد. به دلیل بالا بودن میزان هم خطی cllinearty بین سه متغیر اقتصادی، تولید ناخالص داخلی بدون نفت، درآمد نفت و سرمایه گذاری در بخش ساختمان برای آزمون فرضیه ها از روش تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه اول بیانگر ان است که سه متغیر توضیحی شامل: تولید ناخالص داخلی بدون نفت، درآمدهای نفتی و سرمایه گذاری در بخش ساختمان دارای رابطه مثبت قوی و معنی داری با سه متغیر حسابداری درآمد فروش، بهای تمام شده کالای فروش رفته و سود عملیاتی صنایع پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران دارد. همچنین متغیر مستقل نرخ تورم رابطه منفی، قوی و معنی داری با سه متغیر حسابداری مذکور دارد براساس ضریب همبستگی و ضرایب متغیرها سه متغیر توضیحی بیشترین تاثیر را بر بهای تمام شده کالای فروش رفته صنایع پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران دارد. این نتایج با رگرسیون تک متغیره نیز کاملا سازگار است. نتایج به دست آمده از آزمون فرضی دوم، نشانگر آن است که سه متغیر توضیحی رشد با نسبت حاشیه سود عملیاتی، بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام رابطه ای مشاهده نگردید. متغیر توضیحی تورم فقط با بازده حقوق صاحبان و سهام و نسبت حاشیه سود عملیاتی رابطه مثبت و ضعیفی دارد ولی با بازده دارایی ها رابط ای ندارد. میزان ضرایب عاملها و همبستگی بین رشد متغیرهای اقتصادی و بازده های حسابداری ضعیف بوده که علت اصلی آن ممکن است استفاده از اصل بهای تمام شده تاریخی در حسابداری میباشد.

کلیدواژه ها:

بازده دارایی ، بازده حقوق صاحبان سهام ، نسبت حاشیه سود عملیاتی ، سود عملیاتی ، تولید ناخالص داخلی ، نرخ تورم ، درآمدهای نفتی ، سرمایه گذاری در بخش ساختمان