تحلیل مکانی بارش رگباری استان مازندران در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی

بارش رگباری از پدیده های بحران سازی است که وقوع ناگهانی و پر شدت آن موجب بروز خسارات فراوان بر انسان و محیط پیرامونی آن م یشود. شناخت و آگاهی از بارش رگباری و چگونگی وقوع، شدت و تداوم آن در فصول مختلف کمک بسزایی در مقابله ی صحیح با آن م ینماید. با توجه به رفتار متفاوت بارش و تغییرات سریع در فواصل مکانی کم و در طولان یمدت، ارایه مدل های مناسب ، متناسب با اقلیم آن منطقه، جهت پیش بینی احتمالی آن ضروری است. در این پژوهش به تحلیل مکانی بارش رگباری استان مازندران پرداخته شد و براساس داده های استخراج شده گراف بارا نسنجی در 12 ایستگاه سینوپتیک استان مازندران، برابر میزان بارش بالای 10 میلی متر در دوره 5ساله، از سال 2006 تا 2010 مورد بررسی قرار گرفت. برای پهنه بندی محدوده موردمطالعه از روش IDW با سه توان 1،2،3 و روش کریجینگ با مدل های کروی، دایره ای، نمایی و گوسین استفاده شده است. ارزیابی و تعیین بهترین مدل و صحت سنجی نقشه های تولیدشده انجام شد. همچنین جهت مقایسه آماری مدل ها از مقدار ریشه مربع خطاها RMS ،MAE،RMSE و ضریب همبستگی آن ها استفاد ه شده، که بهترین مدل برای پهنه بندی مدل IDW با دو توان 1،3 و کریجینگ معمولی دایره ای بود. استخراج نقشه بهینه به وسیله رگرسیون چند متغیره بر اساس مدل روش همزمان و روش پسرونده انجام شد و شش متغیر که در ایجاد بارش بیشترین تاثیر را دارند، شامل عرض و طول جغرافیای، تعداد روز بارش، ارتفاع، رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد، میزان همبستگی این شش متغیر در فصل بهار 97 / 0، تابستان 99 / 0، پاییز 98 / 0، زمستان 99 / 0و دربارش سالانه 99 / 0 است که نشان دهنده رابطه قوی بین این شش متغیر در بارش رگباری استان مازندران می باشد.

کلیدواژه ها:

رگبار ، زمین آمار ، کریجینگ ، رگرسیون چند متغیره ، مازندران