بررسی تطبیقی اسلوب های بیان قصص قرآن در تفاسیر المنار و نمونه

قرآن کریم به عنوان کامل ترین کتاب آسمانی، برای هدایت انسان ها از فنون گوناگونی استفاده کرده است. از جمله ی این فنون، بهره گیری از اسلوب داستان است که در مواضع و مناسبت های گوناگون مطرح می کند. هدف قرآن در بیان این داستان ها، بیان داستان تخیلی نیست، بلکه سرگذشت پیشینیان را آینه ای برای عبرت آیندگان قرارداده است و سراسر آن حق است. مفسران قرآن، به ویژه در دوران معاصر، به این بعد از قرآن توجه خاصی نموده اند تا جایی که از آن، با اعجاز قصصی یاد می کنند. از جمله ی این مفسران رشید رضا در تفسیر المنار و آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه است که عبارت اعجاز قصصی قرآن در بسیاری از مجلدات آنها به صورت گسترده ای به چشم می خورد. بررسی این تفاسیر نشان می دهد که دیدگاه تمثیلی و تخیلی مفسران المنار نسبت به برخی از قصص قرآن باعث گردیده تا نظرات خاصی را مطابق عق گرایی افراطی و سلفی خودشان به قصص تحمیل کنند. در مقابل، تفسیر نمونه با دیدگاهی معتدلانه، بی تاثیر از عقاید مذهبی خاص و با دلیل و برهان، واقعی بودن همه ی قصص را اثبات نموده است و تمثیلی دانستن آنها را با صراحت رد کرده اند. ایشان هدف عبرت آموزی و تربیتی از قصص قرآن را برخلاف تمثیل بودن آنها دانسته است.

کلیدواژه ها:

قصص قرآن ، رشید رضا ، مکارم شیرازی ، تفسیر المنار ، تفسیر نمونه