صلاحیت مجلس شورای اسلامی در امر تقنین؛ مطلق یا مقید

اصل 71 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در راستای اعطای صلاحیت تقنین به مجلس شورای اسلامی، به این نهاد اجازه می دهد که در عموم مسائل و در حدود مقرر در قانون اساسی ، اقدام به وضع قانون کند. منطوق و مدلول اصل 71 در پرتو توجه به مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی، به روشنی، بر صلاحیت عام و مطلق مجلس در وضع قوانین نسبت به کلیه مسائل (سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و...) دلالت می کند، به شرطی که حدود مقرر در قانون اساسی که در اصل 72 تبیین تفصیلی شده، رعایت شده باشد. با وجود این، پرسشی که به ذهن متبادر می شود این است که آیا صلاحیت عام مزبور، بیانگر نامحدود بودن و بی حد و حصر بودن مجلس در امر تقنین نیز هست به عبارت دیگر، آیا وضع قانون مصرح در ذیل اصل 71، هر آن چیزی است که مجلس، به تصویب آن اقدام کند یا آنکه مفاد این عبارت، مستلزم رعایت ویژگی های ماهوی مربوط به قانون است. به نظر می رسد به رغم صلاحیت عام مجلس در تقنین، قانونگذاری این نهاد، با توجه به تصریح اصل 71 مبنی بر واگذاری صلاحیت وضع قانون به این نهاد، مقید به محدودیت های عقلی و منطقی است که رعایت نکردن آن ها مستلزم رعایت نکردن مفاد قانون اساسی است و شورای نگهبان به عنوان نهاد کنترل کننده مصوبات مجلس، حق رد این گونه مصوبات را به استناد مغایرت با اصل 71 خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

مجلس شورای اسلامی ، تقنین ، صلاحیت ، قانون ، شورای نگهبان