ضرورت در قانون اساسی؛ مفهوم- مرجع تشخیص و نظارت

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 470

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SHORA-5-15_004

تاریخ نمایه سازی: 15 بهمن 1398

چکیده مقاله:

مفهوم و مصادیق ضرورت در موارد متعددی در اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیش بینی و مقرر شده است. این مصادیق را می توان بر مبنای مرجع تشخیص ضرورت، در سه دسته ضرورت تقنینی، اجرایی و خاص که نهاد ذی صلاح تشخیص ضرورت در آن ها به ترتیب عبارت اند از: مجلس شورای اسلامی، قوه ی مجریه و نهادهایی به جز دو نهاد پیشین دسته بندی و مطالعه کرد. بر این اساس، تشخیص ضرورت های حاکم بر برنامه ریزی عمومی اقتصاد کشور و ضرورت تفویض قانونگذاری به کمیسیون های داخلی مجلس مقرر در اصل 85 قانون اساسی در صلاحیت مجلس است (ضرورت تقنینی). نظارت در دو ضرورت مذکور در صلاحیت شورای نگهبان است. ضرورت برقراری محدودیت در مواقع اضطراری و ضرورت استخدام کارشناسان خارجی مندرج در اصول 79 و 82 قانون اساسی نیز توسط قوه ی مجریه تشخیص داده می شوند (ضرورت اجرایی). نظارت بر این ضرورت ها نیز بر عهده ی مجلس شورای اسلامی است. در نهایت، تشخیص ضرورت تعیین نماینده ی ویژه مندرج در اصل 127 در صلاحیت رئیس جمهور (صرفا) و نظارت بر تشخیص ضرورت تعیین نماینده ی ویژه نیز بر عهده ی هیات وزیران است (ضرورت خاص). بنابراین، نوشتار حاضر با شمول موارد مذکور به بررسی جامع مفهوم ضرورت در اصول قانون اساسی و مراجع تشخیص و نظارت بر آن می پردازد.

نویسندگان

بیژن عباسی

دانشیار دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

علی سهرابلو

دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن منظور، محمدبن مکرم (بی تا)، لسان العرب، بیروت: دار ...
  • اداره ی کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای ...
  • اداره ی کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای ...
  • البزدوی، علی بن محمد (1307ق)، کشف الاسرار، بی جا: مکتب ...
  • جصاص، احمد بن علی (بی تا)، احکام القرآن، بیروت: دارالفکر. ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1376)، ترمینولوژی حقوق، تهران: کتابخانه ی گنج ...
  • جهان بین، عباد الله (1392)، سلسله جلسات بازخوانی مشروح مذاکرات ...
  • دهخدا، علی اکبر (1377)، لغت نامه، تهران: موسسه ی انتشارات ...
  • زحیلی، وهبه (1388)، نظریه ی ضرورت در فقه اسلامی، ترجمه ...
  • صانعی دره بیدی، منوچهر (1387)، ضرورت و دوام از دیدگاه ...
  • صدر المتالهین شیرازی، ملاصدرا (1380)، اسفار اربعه، ترجمه ی محمد ...
  • محمصانی، صبحی (1358)، فلسفه ی قانونگذاری در اسلام، ترجمه ی ...
  • مرکز تحقیقات شورای نگهبان (1390)، مجموعه نظریات شورای نگهبان در ...
  • معین، محمد (1388)، فرهنگ فارسی، تهران: نشر اشجع- میکاییل. ...
  • موسی زاده، ابراهیم و همکاران (1390)، دادرسی اساسی در جمهوری ...
  • هاشمی، محمد (1391)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: میزان، ...
  • نظرات استدلالی شورای نگهبان پیرامون بررسی لایحه ی تشکیلات و ...
  • http://www.shora-rc.ir/Portal/Home/ ...
  • نمایش کامل مراجع