ذکر و تذکر در سیر نزول قرآن کریم

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 306

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TQH-15-2_006

تاریخ نمایه سازی: 19 خرداد 1398

چکیده مقاله:

یکی از نام­های قرآن ذکر و یکی از مهم­ترین ویژگی­های این کتاب، تذکربخشی است. این نوشتار با بررسی ارتباط میان آیات مبین این ویژگی بر اساس ترتیب تاریخی نزول، نخستین بار ابعاد جدیدی از هماهنگی مضمونی و انسجام درونی قرآن را نشان داده است. آیات قرآن در این حوزه در چهار مرحله با مطلع ذکر للعالمین قابل بررسی است. مرحله نخست ناظر به خود قرآن و تبیین تذکربخشی فراگیر آن و مرحله دوم ناظر به مخاطبان و بیان لوازم تذکرپذیری از قرآن است. در مرحله سوم روی سخن با اهل ایمان است و دو واکنش کلی اتباع و اعراض در مواجهه با ذکر، در مقابل هم قرار می­گیرد. مرحله پایانی نیز به تفصیل آموزه­های مراحل قبل با رویکردی متفاوت پرداخته است. در بررسی گزاره­های مرتبط با جنبه تذکربخشی قرآن بر اساس ترتیب نزول، انذارپذیری، تفکرمحوری، ولایت­پذیری و قرآن­باوری ابعاد به هم پیوسته­ی تذکرپذیری از قرآن را تشکیل می­دهند. در نگرش کلان به ساختار و مضامین این دسته از آیات، هماهنگی در سیر نزول و تناسبی اعجاب­آور میان قالب و محتوا نیز رخ می­نماید. قرآن برای سخن گفتن درباره تذکربخش بودن خود، قالب تذکردهی را انتخاب کرده و آن محتوا را در این قالب ریخته است.  

نویسندگان

محمد وحید شیخ بهایی

دانشگاه اصفهان

رضا شکرانی

دانشگاه اصفهان

محمد رضا حاجی اسماعیلی

دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، (1396ش)، ترجمه علی ملکی، تهران: نشر ویراستاران. ...
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر، (بی تا)، التحریر و التنویر، ...
  • اقبال، ابراهیم؛ صادقی، عماد، (1393ش)، کاوشی در مکی یا مدنی ...
  • اندلسی، ابن عطیه عبدالحق بن غائب، (1422ق)، المحرر الوجیز فی ...
  • بهجت پور، عبدالکریم، (1389ش)، رویکردی نو در تفسیر بر اساس ...
  • بهجت پور، عبدالکریم، (1387ش)، همگام با وحی، قم: انتشارات سبط ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر، (1418ق)، انوار التنزیل و اسرار التاویل، ...
  • حسکانی، عبید الله بن احمد، (1411ق)، شواهد التنزل لقواعد التفضیل، ...
  • راغب اصفهانی، حسن بن محمد، (1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: ...
  • ذکر در قرآن با تکیه بر معنای وحیانی آن [مقاله ژورنالی]
  • صدر، سید موسی، (1389ش)، سنجش ادله موافقان و مخالفان تفسیر ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین، (1391ش)، قرآن در اسلام، به کوشش سید ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، (1412ق)، جامع البیان فی تفسیر ...
  • فتاحی زاده، فتحیه؛ رجب زاده، شیرین، (1387ش)، نگرش علامه طباطبایی(ره) ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر، (1420ق)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، ...
  • قائمی نیا، علیرضا، (1389ش)، بیولوژی نص (نشانه شناسی و تفسیر ...
  • قرطبی، محمد بن احمد، (1364ش)، الجامع لاحکام القرآن، تهران: انتشارات ...
  • مصطفوی، حسن، (1430ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب ...
  • معرفت، محمد هادی، (1388ش)، التمهید فی علوم القرآن، ترجمه: جواد ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، (1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه. ...
  • نکونام، جعفر، (1388ش)، تفسیر تاریخی قرآن کریم ، پژوهش دینی، ...
  • نکونام، جعفر، (1396ش)، بررسی روایات ترتیب نزول قرآن ، دانشنامه ...
  • نمایش کامل مراجع