تحلیل مقطعی کارایی و تحلیل پویای بهره وری فرودگاه های کشور با استفاده از مدل تلفیقی DEA/AHP و شاخص مالمکوییست

با وجود اهمیت فرودگاه های کشور به عنوان مهمترین زیرساخت های حمل و نقل هوایی، پژوهش های اندکی در کشور به تحلیل عملکرد فرودگاه ها پرداخته اند. توجه پژوهشگران این حوزه تنها به بررسی کارایی فرودگاه های کشور در یک مقطع زمانی خاص معطوف بوده است و جای خالی تحلیل های پویا برای بررسی روند عملکرد فرودگاه های کشور در بین پژوهش های داخلی به چشم می خورد. روشن است که برای ارزیابی جامع عملکرد یک مجموعه، ارایه تحلیل مقطعی امری لازم و ضروری است، اما اکتفا به این نوع تحلیل، همه جنبه های عملکرد واحدها را پوشش نمی دهد و برای دستیابی به نتایج جامع باید عملکرد واحدها را در طول زمان بررسی نمود. از این رو در پژوهش حاضر سعی شده است تا با به کارگیری رویکرد تلفیقی DEA/AHP ، جایگاه فرودگاه های کشور از نظر کارایی در سال 1392 نسبت به یکدیگر سنجیده شود و رتبه بندی کامل فرودگاه ها صورت پذیرد. در ادامه با استفاده از شاخص بهره وری مالم کوییست، روند رشد بهره وری واحدها طی سال های 1387 تا 1392 بررسی شده است. در واقع این کار با هدف ارایه تحلیل پویایی از عملکرد فرودگاه های کشور در طول زمان انجام پذیرفته است. بر اساس نتایج حاصل از اجرای مدل ها، فرودگاه های اهواز، مهرآباد و مشهد از حیث کارایی در سال 1392 رتبه های نخست را کسب کرده اند و فرودگاه آبادان در رتبه آخر قرار گرفته است. اما از لحاظ رشد بهره وری فرودگاه های ساری، یزد و آبادان، بیشترین بهبود را در عملکرد خود طی سال های 1387 تا 1392 داشته اند. در مجموع روند تغییرات بهره وری کل عوامل فرودگاه های کشور سیر صعودی داشته است و این رشد به علت افزایش در کارایی تکنولوژیک بوده است.

کلیدواژه ها:

کارایی ، بهره وری ، DEA/AHP ، شاخص مالم کوییست ، فرودگاه