بررسی پراکندگی جغرافیایی جمعیت شهری استانهای نیمه شرقی کشور با رویکرد پدافند غیرعامل

هدف این پژوهش بررسی وضعیت پراکندگی (یکی از عناصر اصلی پدافند غیرعامل)، جغرافیاییجمعیت شهری استانهای نیمهشرقی کشور با رویکرد پدافند غیرعامل است. روش کار در این پژوهشترکیبی از روشهای اسنادی، توصیفی و تحلیلی است. در این پژوهش برای سنجش وضعیت پراکندگیجغرافیایی جمعیت شهری استانهای نیمه شرقی کشور (پدافند غیرعامل)، از مدل های مقایسه ی درصدجمعیت شهر مرکز استان با مجموع جمعیت شهری سایر شهرستان های استان (برای سنجش میزان تمرکزجمعیت در شهر مرکز استان)، قانون رتبه - اندازه زیپف و الگوی نخست شهری، استفاده شده است. نتایجمدل سنجش میزان تمرکز جمعیت در شهر مرکز استان نشان داد که استانهای خراسان رضوی و کرمان بهترتیب با تجمع 64/07 و 34/01، درصد جمعیت شهری استان در شهر مشهد و کرمان بدترین وضعیت (رتبه پنجم)، و بهترین وضعیت (رتبه اول)، را در بین پنج استان بررسی شده دارند. بررسی شاخص نخستشهری در استانهای مورد بررسی نشان میدهد که همه ی استانهای بررسی شده با پدیده نخست شهریمواجه می باشند که در این بین شهر مشهد بدترین حالت را در بین استانهای بررسی شده دارد. نتایج مدلرتبه – اندازه زیپف نشان میدهد که جمعیت شهری شهرستان های استان های خراسان رضوی، سیستان وبلوچستان، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و کرمان، نسبت به مدل رتبه - اندازه زیپف فاصله داشته؛ کهبه ترتیب با 51/25-، 36/03-، 26/20-، 23/78- و 21/26-، درصد از بدترین تا بهترین وضعیت قراردارند که در این بین وضعیت استانهای خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان از سایر استان ها بدتر است.بنابر نتایج به دست آمده از مدل های مختلف این پژوهش به این نتیجه می رسیم که استان خراسان رضویبا تجمع 64/07، درصد- جمعیت شهری استان در شهر مشهد، 10/25 برابر بودن جمعیت شهر مشهد نسبت به جمعیت شهری دومین شهرستان استان و کمبود 51/25-، درصدی جمعیت شهری استان با جمعیت ایده آل، بدترین حالت (عدم رعایت پدافند غیرعامل جمعیتی)، را در بین استان های موردبررسی دارا است34/01، درصد جمعیت شهری استان در شهر کرمان، 2/57 برابر بودن جمعیت شهر کرمان نسبت به جمعیت شهری دومین شهرستان استان و کمبود 21/26-، درصدی جمعیت شهری استان با جمعیت ایده آل، بهترین حالت (رعایت پدافند غیرعامل جمعیتی)، را در بین استانهای موردبررسی دارا است.

کلیدواژه ها:

جمعیت شهری ، پراکندگی جغرافیایی ، استانهای نیمه شرقی کشور ، پدافند غیرعامل