بررسی عوامل مبهم در تخصیص آب شبکه آبیاری سد سیستان

در سیستم­های سنتی آبیاری، مدیریت نامناسب تخصیص آب سبب ضعف عملکرد شبکه آبیاری، افزایش تلفات و کاهش بهره­وری مصرف آب (CWP) می­شود .استفاده از مدل­های غیر خطی در کنار استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می­تواند موجب تقویت مدیریت شبکه آبیاری در شرایط عدم قطعیت شود. هدف این پژوهش بررسی تخصیص بهینه آب و بررسی دلایل عدم افزایش بهره­وری مصرف آب در بخش­های مختلف شبکه توزیع آبیاری می­باشد. در این راستا، در مرحله اول نقاطی از شبکه توزیع آب که اثرات بیشتری بر تغییرات بهره­وری مصرف آب داشته، شناسایی شدند. سپس مقدار  CWPبه یک مقدار بهینه در شرایط عدم قطعیت ارتقا داده شد. برای این منظور از مدل­های برنامه­ریزی فازی برای تخصیص آب شبکه آبیاری سد سیستان متناسب با تغییرات مکانی نیاز آبی آن شبکه، استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار CWP مزارع گندم برابر 45/0 کیلوگرم بر متر مکعب و در نقاطی از شبکه با دامنه تغییرات تلفات دبی 360 تا 400 لیتر بر ساعت بر متر است. مشاهدات در نقاط بحرانی نشان داد که مقدار CWP لزوما به مقدار محصول بستگی ندارد؛ بلکه به عوامل مدیریتی در شبکه آبیاری و مساحت مزارع نیز وابسته است. بنابراین، مناطقی با CWP بهینه می­توانند به­عنوان الگوهای مناسبی در افزایش ضریب مدیریتی در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه ها:

بهره وری ، تخصیص آب ، برنامه ریزی فازی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، مدیریت توزیع آب