تعیین آستانه تحمل شوری ژنوتیپ های مختلف انار

 به­منظور تعیین آستانه تحمل به شوری و شیب کاهش عملکرد در برخی از ارقام و ژنوتیپ­های انتخابی انار، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفیبادوعاملژنوتیپانار در 12 سطح (شیشه­کپ فردوس، ملس یزدی، ملس ساوه، رباب نیریز، گلنار زینتی ساوه، گلنار زینتی سروستان، گلنار زینتی شهداد، نرک لاسجرد سمنان، وحشی بابلسر، پوست سیاه اردکان، چاه افضل و وشیک ترش سراوان) و میانگین شوریخاکدر پنجسطح (5/1، 8/3، 2/6، 3/9 و 6/12 دسی­زیمنس برمتر)و با چهار تکرار (مجموعا 240 گلدان)، انجامشد.بر اساسنتایج،کمترین میزان آستانه تحمل به شوری در ژنوتیپ وشیک ترش سراوان (02/3 دسی­زیمنس ­بر­متر) و پس از آن در رقم ملس ساوه (25/3 دسی­زیمنس ­بر­متر) و گلنار زینتی ساوه (40/3 دسی­زیمنس ­بر­متر)، مشاهده شد. بیشترین آستانه تحمل به شوری در ژنوتیپ­های گلنار زینتی شهداد، چاه افضل، پوست سیاه اردکان و رقم ملس یزدی، به­ترتیب به میزان (90/4، 70/4، 38/4 و 17/4 دسی­زیمنس­بر­متر) و بیشترین مقدار شیب کاهش عملکرد به ازای افزایش هر واحد شوری (بر حسب دسی­زیمنس ­برمتر)، در ژنوتیپ گلنار زینتی ساوه (89/7 درصد)و پس از آن در ژنوتیپ­های گلنار زینتی سروستان (39/7%)، وشیک ترش سراوان (69/6%) و رقم ملس ساوه (33/6%)، مشاهده شد. کمترین مقدار شیب کاهش عملکرد در ژنوتیپ­های چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنان به­ترتیب به میزان (83/2%، 88/2% و 89/2%)، مشاهده شد. در مجموع نتایج نشان داد که میزان شوری که موجب کاهش عملکرد 50% در ژنوتیپ­های چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنان شد، در حدود دو برابر میزان شوری بود که موجب کاهش عملکرد 50% در ژنوتیپ­های گلنار زینتی ساوه، گلنار زینتی سروستان و وشیک ترش سراوان و رقم ملس ساوه شده بود. کاهش 50% عملکرد در ژنوتیپ­های چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنان به ترتیب در شوری­های­ 37/22، 74/21 و 10/21 دسی­زیمنس برمتر، مشاهده شد. در پژوهش­های قبلی گزارش شده است کهدر شوری 4/8 دسی زیمنس­بر­متر تا میزان 50% از عملکرد (بیوماس) درختان انارکاسته می­شود، در حالیکه نتایج این پژوهش نشان داد که در ژنوتیپ­های چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنان در شوری 4/8 دسی زیمنس بر متر تنها به ترتیب 47/10، 58/11 و 30/13 درصد از عملکرد کاسته شد.بر این اساس، ژنوتیپ­های چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنانبرای انجام آزمایش ها و مطالعات تکمیلی و کاشت به عنوان پایه در ایستگاه چاه افضل مرکز ملی تحقیقات شوری انتخاب شدند.

کلیدواژه ها:

آب و خاک شور ، پوست سیاه اردکان ، ژنوتیپ چاه افضل ، شیب کاهش عملکرد ، نرک لاسجرد سمنان