بهینه سازی چند هدفه مدل جیره بندی بهره برداری از مخزن با استفاده از الگوریتم های هوشمند

مسایل بهره برداری از مخزن دارای اهداف مختلف و متنوع هستند که به ندرت منتهی به یک جواب بهینه می شوند و معمولا در آنها مجموعه ای از جوابهای بهینه (پارتو) موجود است. حل این گونه مسایل در گذشته تنها با کاربرد روشهای ساده کننده میسر بوده است که از آن جمله می توان به استفاده از ضرایب وزنی برای اهداف مختلف و تبدیل آنها به یک تابع هدف استفاده کرد. اما در سالهای اخیر با توسعه الگوریتم های چند هدفه تکامل گرا، ابزار مناسبی برای حل آن ها فراهم شده است. یکی از مسایل کلاسیک در این مدل جیرهبندی بهره برداری از مخزن است که کاربرد آن برای کاهش اثرات خشکسالی در مدیریت منابع آب بسیار متداول است. در تحقیق حاضر بهینه سازی چند هدفه مدل جیرهبندی با استفاده از الگوریتمهای SPEA-II MOPSO ،NSGA-II و AMLAL GAM انجام شد. در این راستا، یافتن مقادیر بهینه ضرایب جیرهبندی سد طالقان در یک دوره آماری 35 ساله آبدهی و با دو هدف کمینه نمودن شاخص اصلاح شده کمبود و بیشینه نمودن شاخص اعتمادپذیری (دو هدف متناقض با یکدیگر)، در دستور کار قرار گرفت. نتایج نشان داد دوره جیرهبندی در ماههای فصل گرم (نیمه اول سال) است که مقادیر KP مربوط به همه آنها را بیشینه نمود. مقادیر KP در ماههای سرد نیاز به سمت کمترین مقدار پیش رفته که در حقیقت نزدیک شدن به همان سیاست SOP را در پی خواهد داشت. همچنین در این تحقیق کارایی الگوریتمهای مذکور برای ارایه دامنه وسیعی از جوابهای بهینه مشاهده شد.

کلیدواژه ها:

جیرهبندی ، بهینه سازی چند هدفه ، بهره برداری مخازن ، الگوریتم های چند هدفه تکاملی گرا