بررسی تغییرات شمارش سلول های خونی بیماران سرطانی مراجعه کننده به بخش رادیوتراپی بیمارستان توحید سنندج در سال 1393

زمینه و هدف: سرکوب مغز استخوان از عوارض تهدید کننده حیات، ناشی از پرتودرمانی است که متعاقب ایجاد نوتروپنی یا لکوپنی، موجب نیاز به بستری یا مصرف آنتی بیوتیک ها در بیماران می شود. اختلاف نظر زیادی در بررسی معمولی شمارش تام سلول های خونی در هنگام رادیوتراپی وجود دارد. در حالی که عده ای انجام هفتگی آن را لازم می دانند عده ای انجام آن را غیر لازم می دانند. به دلیل اهمیت زیاد کاهش اجزائ شمارش خونی در نتایج درمانی، این مطالعه تأثیر پرتودرمانی بر تعداد سلول های خونی را ارزیابی می کند. روش بررسی: این مطالعه به صورت مطالعه توصیفی گذشته نگر قبل و بعد انجام شد. متوسط سن بیماران 56 سال که با میانگین دوز 52 گری در 28 فرکشن مورد درمان قرار گرفته بودند. 170 بیماری که تحت پرتودرمانی قرار گرفته بودند با مقایسه میانگین شمارش سلول های خونی قبل، بعد و حین درمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. منظور میانگین هموگلوبین، پلاکت، نوتروفیل، لنفوسیت و گلبول سفید ثبت و آنالیز شد. یافته ها: بین سن با کاهش گلبول های سفید، هموگلوبین، لنفوسیت، نوتروفیل و پلاکت رابطه معناداری وجود داشت. (P<0/05). همچنین بین دوز کلی و تعداد فرکشن ها، هموگلوبین و تعداد پلاکت ها با طول دوره درمانی و بین نوتروفیل با دوز کلی و تعداد فرکشن ها و طول دوره درمان رابطه معنی داری وجود داشت (P<0/05). کاهش سلول های خونی و نیاز به تزریق خون و آمپول PDG در بیماران با میانگین سن بالا بیشتر بود. کاهش گلبول های سفید در بیماران مورد بررسی رابطه مستقیمی با دوز کلی درمان و تعداد فرکشن ها داشت، کاهش میزان هموگلوبین و چلاکت خون بیشتر مرتبط با طول دوره درمانی بیماران بود. و میزان نوتروفیل در این بیماران با هر سه مورد ذکر شده مرتبط بود. شیمی درمانی همزمان یا قبلی و جنسیت هیچ رابطه معنی داری با تغییرات سطح سلول های خونی نداشت. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که پرتودرمانی منجر به کاهش سلول های خونی می شود که میزان این کاهش بسته به عواملی چون سن، طول دوره درمان، تعداد فرکاشن ها و دوز کلی متغیر است.

کلیدواژه ها:

پرتودرمانی ، شمارش سلول های خونی ، آنمی ، لکوپنی ، لیمفرسایتوپنی ، دوز کلی ، تعداد فرکشن