بررسی قابلیت تجمع زیستی نانو ذرات نقره در خرچنگ دراز آب شیرین (Astacus leptodactylus)

زمینه و هدف: افزایش استفاده از نانو ذرات نقره در آینده موجب سرازیر شدن این ماده به محیط زیست خواهد شد و می تواند مشکلات بهداشتی و محیط زیستی برای انسان و دیگر موجودات به همراه داشته باشد. در این راستا استفاده از اندیکاتورهای زیستی به منظور پایش و کنترل محیط زیست ضروری به نظر می رسد. از این رو هدف این پژوهش، بررسی قابلیت میزان تجمع زیستی نانو ذرات نقره در بافت های آبشش، روده و هپاتوپانکراس خرچنگ دراز آب شیرین، به عنوان یک گونه اندیکاتور محیطی، در شرایط آزمایشگاهی می باشد. روش بررسی: در این مطالعه از 15 عدد خرچنگ دراز آب شیرین نر بالغ Astacus leptodactylus صید شده از رودخانه ارس استفاده گردید. خرچنگ ها به مدت 6 روز در معرض غلظت های 0، 0/1، 0/25، 0/5 و 1 میلی گرم در لیتر نانو ذرات نقره کلوئیدی قرار گرفتند. سپس میزان تجمع فلز نقره در بافت های روده، آبشش و هپاتوپانکراس با استفاده از دستگاه جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. برای مقایسه میزان تجمع نانوذرات نقره در بافت ها از آزمون واریانس یک طرفه استفاده گردید. یافته ها: بنا بر یافته های این مطالعه بالاترین میزان تجمع نقره در بافت آبشش صورت گرفت. همچنین میزان تجمع در دو بافت هپاتوپانکراس و روده وابسته به غلظت نانوذرات نقره در آب بود، به طوری که درغلظت های پایین میزان تجمع در بافت روده بیشتر از هپاتوپانکراس بوده و در مقابل در غلظت های بالا میزان تجمع در هپاتوپانکراس بیشتر بوده است. نتیجه گیری: در این مطالعه، میزان تجمع زیستی نقره به فاکتورهای بافت و غلظت نانو ذرات نقره در آب وابسته بود. همچنین با توجه به تجمع بالای نقره در بافت آبشش خرچنگ دراز آب شیرین نسبت به بافت های دیگر، این اندام می تواند به عنوان بافت هدف مناسب معرفی گردد. مطالعات بیشتر به منظور به دست آوردن اطلاعات جامع تر در مورد سازوکار اثرگذاری و تجمع نانوذرات نقره در بافت های مختلف این جانور آبزی ضروری می باشد.

کلیدواژه ها:

نانوذرات نقره ، سم شناسی زیستی ، تجمع زیستی ، خرچنگ دراز آب شیرین