محورهای اصلی: سبک زندگی امام سجاد(ع)در مقیاس حکومتی با رویکرد به:موضوع مقاله: سیره امام سجاد (ع) در برخورد با سلاطین اموی

از مباحث اصلی و محوری در حقوق اساسی،علم سیاست و حقوق بین الملل،بحث«دولت»است.دولت به عنوان یک بازیگر مهم و محوری در همه ی دوره های تاریخی در عرصه حیات جمعی بیشترین توان تاثیرگذاری بر کنش- واکنش نهادهای غیردولتی و شهروندان را داشته است؛چرا که در این میان از اساسی ترین شرایط موجودیت خویش،یعنی قدرت سیاسی بهره جسته است و به عنوان حاکمیت و یا همان قدرت برتر و بلامعارض در قلمرو و سرزمینی خاص به ایفای نقش های خود پرداخته است و در حقیقت با لحاظ کردن عناصر اساسی به عنوان مقومات دولت در ابعاد ساختارها،فرآیندها و کارویژه های عمومی در بخش های مختلف هم چون سیاست،فرهنگ،اقتصاد و...یا به عنوان دولتی کارآمد و مطلوب تجلی یافته است یا برعکس،که در صورت دوم جامعه را با زحمات فراوانی روبرو نموده است؛البته در این میان از نقش کسانی که همواره در مقابل دولت و سیاستهای غلط آن ایستادگی می نمایند و نیزخواهان اصلاحات و تغییر استراتژیها هستند،هم نمیتوان گذشت؛و یکی از همین انسان های حق طلب، امام سجاد(ع)است که پژوهش دقیق و موشکافانه درباره زندگی سیاسی و اجتماعی ایشان اهمیت ویژه ای دارد؛چرا که عدم تحقیق روش مند در این باره موجب شده است که پرسش ها و شبهات متعددی درباره ی زندگی آن امام همام به وجود آید. برخی بر این باورند که امام سجاد(ع)،فقط به امور شخصی و عبادی خود می پرداخته و در برابر مسائل سیاسی جهان اسلام بی تفاوت بوده است[ابن سعد،الطبقات الکبری،ج5،ص166]؛در حالیکه وی نه تنها در برابر سرنوشت مسلمانان بی تفاوت نبود،بلکه با حاکمان ظالم عصر خود نیز مبارزه می کرد و صدای حق طلبی خود را به گوش دیگران می رساند. بر این اساس،با چنین نگرشی پژوهش حاضر با موضوع«سیره امام سجاد(ع)در برخورد با سلاطین اموی»سامان یافته است.لذا ساختار مقاله با تلفیقی از مسائل و مباحث تاریخی و سیاسی به این ترتیب است که ابتدا به تبیین دولت امویان،اوضاع سیاسی- اجتماعی قبل از امامت امام سجاد(ع)و تاثیر آنها در اندیشه سیاسی ایشان پرداخته شده است.سپس به بررسی مفاهیم اندیشه،اندیشه سیاسی،دولت و نیز طرح آنها در اندیشه ی سیاسی امام سجاد(ع)و همچنین تفاوت این بینش و نگرش با سایر دولتها و بیان ماهیت دولت اموی و اثبات ناکارآمدی این دولت،با توجه به اندیشه های توحیدی امام(ع)بر مبنای اصول و شاخصه های مطرح شده در سیره ایشان پرداخته شده است. پس از مطرح شدن مباحث سیاسی موضوع،نگارنده به لحاظ اهمیت بحث به طرح امامت علی بن الحسین(ع) و خلفای معاصر با دوران امامت ایشان از نقطه نظر تاریخی و همچنین تلفیق آن با سیاست پرداخته است.و در هر قسمت به تشریح ویژگیهای شخصیتی خلفا و روشهای برخوردی مناسب امام سجاد(ع)و نیز موضع گیریهای متناسب با شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی و نیز تلاشها و خدمات ایشان در هدایت جامعه اشاره شده است. و در پایان نتیجه گرفته می شود که جوهر اندیشه و سیره سیاسی امام سجاد(ع)در مواجهه با دولت اموی،اولا مبتنی بر آموزه هایی است که از یک نظام منسجم دینی حاصل شده است و ثانیا پرتوی از سیر و سلوک الهی و نیز جلوه ای از سرسپردگی وی در برابر فرمان حق تعالی در راستای هدایت جامعه به سوی کمال و سعادت ابدی است.

کلیدواژه ها:

امام سجاد(ع) ، سیره ، برخورد ، سلاطین اموی ، سیاست ، دولت ، اسلام