نگرش به مجازات ها از منظر حقوق کیفری

برای مجازات ها اهداف متعددی ذکر نموده اند، از انتقام که یکی از اهداف مجازات ها در جوامع غیر متمدن است گرفته تا بازدارندگی عمومی و عبرت آموزی دیگران و تحقق عدالت، مورد بحث جدی میان متخصصان حقوق کیفری، جرم شناسان و فیلسوفان قرار دارد. نظام کیفری در حقوق اسلام نیز از مقام و موقعیت ویژه ای برخوردار است و مواجه با بیشترین چالش هاست. پاره ای از کیفرهای ملحوظ در این نظام مورد نقد واقع شده است. اعتلای شخصیت انسان ها یکی از اهداف بلندی است که دولت اسلامی باید در تحقق آن بکوشد و هر چند ممکن است تحمیل مشقت و مجازات مجرمان در مواردی این هدف را تسهیل نکند بلکه دور کردن فرد از جامعه و روانه کردن او به زندان، روح او را آزرده ساخته، موجبات سقوط بیشتر وی را فراهم آورد و نیز اگر چه ممکن است هتک حرمت و بی آبرویی که لازمه اجرای هر مجازاتی است، در برخی موارد به سبب وجود پاره ای از شرایط، جنبه اصلاحی و تربیتی به خود نگیرد، اما به هر حال نمی توان مجازات را فاقد ارزش اصلاحی و تربیتی دانست. تردیدی نیست که باید مقام انسانی فرد بزهکار مطمح نظر قرار گیرد و او تنها در موارد معدودی باید همچون میکروب از جامعه بشری طرد گردد؛ در سایر موارد بزهکار را باید انسانی دانست که چون دیگران استحقاق همه گونه مساعدت و یاری را دارد و باید به او کمک کرد تا مقام از دست رفته خویش را بازیابد و به فضیلتهای انسانی نایل گردد.

کلیدواژه ها:

مجازات ، جرم شناسی ، مجرم ، حقوق بشر ، حقوق کیفری.