نگاهی گذرا به مفهوم اسلامی شادی و تمایزات تمدنی آن با تلقی غرب از سطح شادکامی در جوامع

طی چند سال اخیر اندازه گیری سطح شادکامی در جوامع، به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای ارزیابی توسعه یافتگی در قالب شاخص های کیفیت زندگی مورد توجه معتبر ترین مراکز مدیریت توسعه جهان قرار گرفته است و طراحی شاخص های متعددی نظیر شاخص شادی ون هوون ، شاخص سیاره شاد ، شاخص شادی ناخالص ملی ، شاخص جهانی شادی و... که به طور مشخص برای همین منظور طراحی شده اند و سالانه بر همین مبنا به رتبه بندی کشورهای جهان می پردازند حکایت از اهمیت پرداختن به سطح شادکامی جامعه در اندیشه مدیریت توسعه دارند. با تحلیل مولفه های به کار رفته در این شاخص ها به نظر می رسد که روح مشترک همه آنها عبارتست از تلقی غربی از شادی. در مقاله پیش رو پس از بیان م9راد غرب از شادی، با بررسی مفهوم و انواع شادی در منابع اسلامی خواه یم دید که فارغ از تفاوت های مفهومی تعابیر اسلامی فرح، سرور، نشاط یا ن4شر3ه و... با مفهوم Happiness ،دو تمایز اصلی در نگاه اسلام و غرب به شادی وجود دارد که کارکرد های تمدنی این مفهوم را تحت تاثیر خود قرار داده و بستر ساز تعریف انواع سه گانه شادی در اسلام شامل شادی ا4خروی ، شادی دنیوی ناپسند و شادی دنیوی پسندیده می گردد. به نظر می رسد پیش از انجام هرگونه اقدامی در راستای سیاستگذاری هایی که زمینه ساز اقامه تمدن نوین اسلامی هستند، باید علاوه بر استخراج مولفه های موثر در هر کدام از این سه دسته، به باز تعریف نقش هر یک از آنها در تحقق اهداف مورد نظر اسلام برای جامعه بپردازیم.

کلیدواژه ها:

شادی اخروی ، شادی دنیوی ناپسند ، شادی دنیوی پسندیده