میزان شیوع خشونت در بین جوانان و عوامل موثر بر آن: مطالعه موردی شهر شیراز

هدف این مقاله بررسی عوامل مرتبط با شیوع خشونت در بین جوانان است. امروزه خشونت در جامعه به یک معضل اجتماعی تبدیل شده و اشکال گوناگون آن در محیط های مختلف مشاهده می گردد. خشونت دارای ماهیتی چندبعدی است و رفتاری است که برای آسیب رساندن به دیگری از کسی سر می زند و دامنه آن از تحقیر و توهین، تجاوز، ضرب و جرح تا تخریب اموال و دارایی و قتل گسترده است. سازمان بهداشت جهانی، خشونت را بعنوان کاربرد آگاهانه و نیتمند نیرو یا قدرت فیزیکی، به صورت تهدید یا واقعی برعلیه خود، اشخاص دیگر یا برعلیه یک گروه یا جامعه که منجر به ضرب و جرح، مرگ، آسیب روانی یا محرومیت می گردد تعریف می کند. خشونت جوانان بعنوان رفتارهای مضری قلمداد می شود که می تواند از سنین پایین شروع شود و تا سنین جوانی و حتی میانسالی ادامه یابد. رفتار خشونت آمیز می تواند برحسب مدت زمان، شدت و نوع خشونت تقسیم گردد. در یک تقسیم بندی کلی می-توان خشونت را شامل خشونت فیزیکی، خشونت کلامی، خشونت روانی و خشونت اجتماعی قلمداد کرد. آمارها نشان دهنده ی افزایش خشونت در جامعه است؛ به گونه ای که حاکی از رشد 221 درصدی قتل عمد، رشد 229 درصدی قتل غیرعمد و رشد 400 درصدی ضرب و جرح در سال 1387 نسبت به سال 1370 می باشد. در این میان بررسی میزان شیوع خشونت در بین جوانان از اهمیت ویژه-ای برخوردار است زیرا دوره جوانی یکی از مراحل حساس و مهم زندگی است که در آن فرد دارای انرژی و قابلیت بسیاری برای کارساز بودن و انجام فعالیت های مفید و مثبت می باشد و اگر این انرژی و قابلیت در مسیر نادرست و صرف رفتارهای خشونت آمیز گردد چه بسا ضررهای زیادی هم به خود فرد هم به جامعه وارد می شود. بنابراین، سوالاتی که در این تحقیق درصدد پاسخگویی به آنها هستیم عبارت است از: میزان شیوع خشونت در بین جوانان شهر شیراز چه مقدار می باشد چه عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی برروی رفتارهای خشونت آمیز جوانان تاثیر می گذارند این مطالعه به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه با انتخاب نمونه ای شامل 600 نفر از جوانان شهر شیراز، به بررسی رفتارهای خشونت آمیز در بین آنان پرداخته است. نتایج به دست آمده نشان داد بین سن، تحصیلات، جنس، وضعیت تاهل، دلبستگی به خانواده و دوستان، تعهد، مشارکت، باور به اصول اخلاقی، همنشینی با دوستان و مهارتهای اجتماعی با رفتار خشونت آمیز همبستگی معناداری وجود دارد. همچنین هشت متغیر باور به اصول اخلاقی، همنشینی با دوستان، جنس(مرد)، تعهد به هنجارها، تحصیلات فرد، دلبستگی به خانواده و دوستان، مشارکت و مهارت اجتماعی توانستند حدود 30 درصد از تغییرات متغیر وابسته یعنی رفتارهای خشونت آمیز را تبیین نمایند.

کلیدواژه ها:

خشونت ، کنترل اجتماعی ، مهارت اجتماعی ، جوانان ، شیراز