بازنمایی تطبیقی نگاره شاهنامه شاه طهماسب با داستان خان سوم رستم در شاهنامه فردوسی

نگارگری ایران تا دوره صفوی همواره همگام با ادبیات فارسی و متاثر از آن بوده است. در این میان ادبیات حماسی نزد نگارگران جایگاه ویژه داشته و شاخص ترین اثر آن شاهنامه فردوسی، بارها به دست نگارگران تصویر شده است . بر اثر ارتباط مداومهنرمندان با شاهنامه و آشنایی آنان با جزئیات و ویژگی های اشعار ، آثار نگارگری به جلوه هایی متناسب با بیان حماسی رسیده است و از سویی هم شاعران و هم نگارگران به گونه ای با به کارگیری استعارات و تمثیل ها در شعر از یک سو و نگارگران با به کارگیری ویژگی های سبک نگارانه خود، جلوه هایی از جهان پیرامون را به تصویر کشیده اند. در این رابطه این سئوال مطرح است که تا چه اندازه نگارگر توانسته است به بازنمایی طبیعت بپردازد و چه رابطه ای با ادبیات از نظر بازنمایی برقرار می کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین شعر و نگارگری از نظر بازنمایی واقعیت درشعر و نگارگری است. این نوشتار بر آن است تا با بررسی نگاره سومین مرحله از هفت خان رستم(اژدهاکشی) در شاهنامه شاه طهماسب(10ه.ق.) به بازنماییمفاهیمظاهریونمادیننگارهومیزانتاثیرنگارهازمتنشاهنامهومکتبتبریزدو،بپردازد. این تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی با مشاهده و تطبیق تصویر با موضوع و متن شعر فردوسی انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نگارگر در پی بازنمایی عین به عین از طبیعت نیست و از روایتی که شاعر بیان می کند به منظور به کارگیری ایده اولیه استفاده نموده است و تلاش می نماید از روایت داستان به پیام داستان توجه نماید و از این گذر خیال خود را برای نشان دادن مضمون داستان به کار گیرد به گونه ای که نگارگر روایت را آنگونه که خود می خواهد به تصویر می کشد.

کلیدواژه ها:

شاهنامه فردوسی ، شاهنامه شاه طهماسب ، نگارگری ، خان سوم رستم ، نگاره خان سوم رستم