حق برتابعیت مهاجر در فقه اهلبیت و حقوق ایران و افغانستان

تابعیت به عنوان مادر حقوق مدنی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شناخته می شود. مهاجر فاقد تابعیت دولت محل سکونت در خوشبینانه ترین حالت، از حد اقل حقوق شناخته شده برخوردار شده و از سایر حقوق برابر با افراد دارای تابعیت محروم می گردد. حال سوال این است که تابعیت مهاجر از نظرفقه اهلبیت و حقوق ایران و افغانستان چیست . فقه اهلبیت در برخورداری از حقوق، بین مهاجر مسلمان و غیر مهاجر تفاوتی قائل نشده وتابعیت ایمانی را کافی می داند؛ اما حقوق دو کشور ایران و افغانستان با فاصله گرفتن از فقه اهلبیت، تابعیت ملی را برتابعیت ایمانی مقدم داشته و مهاجر مسلمان را از بسیاری از حقوق محروم ساخته است. این نگارش، در پی تبیین جایگاه حق برتابعیت مهاجر و اثبات تابعیت ایمان در فقه اهلبیت بوده و کاستی های موجود در حقوق دو کشور و مقدار فاصله آن از فقه اهلبیت را دنبال می نماید. مهمترین دستاوردهای این پژوهش عبارتند از: 1. فقه اهلبیت تابعیت ایمانی را برای برخورداری از حقوق عادلانه کافی می داند و نیاز به کسب تابعیت ملی نمی باشد 2. حقوق دوکشور تابعیت ملی را بر تابعیت ایمانی مقدم می دارد و این برخلاف آموزه های فقه اهلبیت است 3. حقوق دو کشور اصل حق برتابعیت مهاجر را پذیرفته؛ اما شرایط دشوار وضع نموده اند که دستیابی به این حق را برای جمع کثیری از مهاجرین غیر ممکن ساخته است 4. قوانین تابعیت افغانستان چه در اصل اعطای تابعیت و چه در محدودیت های پس از دریافت تابعیت، نسبت به قوانین ایران، وضعیت بهتری برای مهاجر دارد.

کلیدواژه ها:

تابعیت ایمانی ، سیستم های تابعیت ، تسهیل تابعیت مهاجر ، محرومیت از تابعیت ، تابعیت در فقه