کاربردها، شرایط استناد و ضمانت اجرای قاعده نفی عسر و حرج

قاعده نفی عسر و حرج قاعده ای است آمرانه که از فرهنگ غنی اسلام منشا یافته تا به موجب آن خداوند از روی لطف و تفضل، احکام حرجی را از انسانها نفی نماید. لیکن این قاعده مهم با وجود پشتوانه فراوان نصوص قرآنی و فقهی و فعلیت یافتن آن در احکام عبادی، تکلیفی، معاملاتی و ظهور نیازهای متعدد امروزی، چندان مورد توجه و التفات واقع نشده و به موجب آن نتوانسته جایگاه خویش را در حوزه های حقوقی و قانونی در مقام جبران عدالت از دست رفته، بیابد. لذا این مقاله بر آن شده است تا با نگرشی نوین و متناسب با نیازهای پیش رو، راه های گسترش احراز شرایط قابل استناد و کشف ضمانتهای اجرایی قاعده نفی عسر و حرج و کاربرد آن در قلمرو حقوقی ایران در قالب قوانین مدون ، منطق پایداری را در این حوزه فعلیت بخشد.

کلیدواژه ها:

عسر و حرج ، تغییر اوضاع و احوال ، تعدیل قراردادی ، ضمانت اجرای عسر و حرج