تحلیل ماهیت قاعده اقدام از منظر فقه و قانون

قواعد فقهی شالوده ی فقه و حقوق اسلامی را تشکیل می دهند. یکی از قواعدی که در حقوق خصوصی بالاخص در بخش مسئولیتها می تواند راهگشا و موثر باشد ، قاعده اقدام است .تعهدی که مفاد ضمان است بیانگر یک رابطه حقوقی بین دو شخص بوده که متعهد له حق دارد متعهد را به پرداخت مال و یا انجام فعل یا ترک متعهد فیه وادار نماید. از طرفی در برابر موجبات ضمان عواملی ساقط کننده ضمان بوده که می توان به قاعده اقدام اشاره نمود. این قاعده را از موارد معافیت و عدم تعلق مسئولیت مدنی نیز می دانند.متن حاضر می کوشد ضمن پرداختن به ابعاد و جایگاه قاعده ی مزبور در گفتمان فقه اسلامی ، با رویکردی کاربردی به بررسی و واکاوی برخی از مصادیق امروزی این قاعده بپردازد و با استناد به آن بسیاری از مسائل حقوقی جامعه ی امروزی مانند موارد عدم تعهد بیمه گر، جرائم مربوط به عدم تادیه مالیات و .... را بیان نماید.

کلیدواژه ها:

قواعد فقه ، قاعده اقدام ، ضمان ، مسئولیت