مسیولین و انواع خسارات ناشی از سوانح هوایی و نحوه جبران آن

با اختراع هواپیما در آغاز قرن 20 زندگی نوع بشر دچار آن چنان تحولی شد که می توان آن را فقط با اختراع آتش یا چرخ مقایسه نمود. با وقوع جنگ اول جهانی از هواپیما برای اولین بار برای مقاصد نظامی استفاده شد و با فرو نشستن آتش جنگ، استفاده از هواپیما برای مقاصد غیرنظامی توسعه بیشتری یافت به نحوی که به تدریج به عنوان یک وسیله مطمین برای سفر و حمل و نقل کالا بدل گردید. سرعت روزافزون اقبال به این وسیله حمل و نقل در روابط تجاری بین المللی باعث شد تا به تدریج تلاش هایی برای مدون نمودن مقررات متحدالشکلی جهت ایجاد یک نظم واحد در زمینه حمل بار و مسافر از طریق هواپیما از سوی کشورها معمول گردد و نهایتا در 12 اکتبر 1929 کنوانسیون مربوط به یکسان سازی برخی مقررات حمل و نقل هوایی بین المللی در ورشو به تصویب برسد. با توجه به سوانح هوایی متعدد در ایران و خسارات وارده به مجروحین و حتی خسارات وارده به هواپیما، اشیاء تخریب شده، خسارت نسبت به اشخاص ثالث، هزینه اقامه دعوا و دادرسی و جریمه ی نقدی مقصران که همگی حکایت از حوزه ای وسیع و جنجالی در پرونده های حقوقی دارد، سعی شده است که مسیولیت مدنی ناشی از سوانح هوایی، خسارات ناشی از سوانح هوایی و نحوه ی جبران آن و مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی مربوط به سوانح هوایی مورد بررسی قرار گیرد. نظر به موارد یاد شده درخصوص خسارات وارده به مسافران در پرواز های خارجی که مبدا یا مقصد آنها ایران است، کنوانسیون ورشو و اصلاحیه لاهه حاکم بوده و در پرواز های داخلی باید قایل به تفکیک شد. درخصوص خسارات وارده به جان مسافران، قانون مجازات اسلامی حاکم و در خسارات وارده به بار و لوازم مسافران کنوانسیون ورشو و اصلاحیه لاهه می باشد. تصویب قانون تعیین حدود مسیولیت شرکت های هواپیمایی ایرانی در سال 1391، به سردرگمی های افراد برای احقاق حق و مطالبه خسارت زیان دیدگان پایان داد. فقط در مورد اتباع بیگانه حادثه دیده در مرز ایران و سفرهای ایشان در ایران اشاره ای نداشته که هدف از این پژوهش مسیولیت مدنی اشخاص حقیقی و حقوقی در سوانح هوایی و طرح کم و کاستی موجود در مواد قانونی و ارایه راه حل در این خصوص می باشد.