مسیولیت مدنی زیان های سایبری

پیشرفت چشمگیر فنآوری در فضای سایبر، به ویژه در دو دهه ی اخیر، موجب گسترشروزافزون استفاده اشخاص از آن در زمینه های مختلف شده و سهولت و سرعت در فضایسایبر آنان را به انجام هرچه بیشتر فعالیت های خود را از طریق این فضا ترغیب کرده است.در کنار دو عنصر پیش گفته، امنیت سایبری نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛به گونه ای که کاربران پیگیری فعالیت های خود در دنیای واقعی با صعوبت و کندی را برانجام آنها در فضای سایبر ناامن ترجیح می دهند. البته، واقعیت این است که امنیت کاملسایبری وجود ندارد، اگرچه تلاش برای حفظ امنیت این فضا ضروری است. این موضوعنیازمند سیاستگذاری کلان در راستای ایجاد زیرساخت های متعدد، از جمله ایجاد یکنظام حقوقی کارآمد و قابل اطمینان، بهویژه در حوزه مسیولیت مدنی، است که در صورتورود زیان به اشخاص در فضای سایبر، به نحو مطلوب، از زیان دیده حمایت نماید. هرچندکه قواعد رایج مسیولیت مدنی، اعم از قراردادی و خارج از قرارداد، در خصوص موضوعاتمطرح در فضای سایبر نیز اصولا قابل اعمال است، لکن از چهره ویژه و متفاوت مسیولیتمدنی، اعم از قراردادی و خارج از قرارداد، در فضای سایبر نیز نباید غافل بود. این امر دردشواری تطبیق موضوعات سنتی بر مصادیق نوپدید و تحلیل حقوقی آنها ریشه دارد. براین اساس، هرچند قواعد سنتی مسیولیت مدنی با تکیه بر ارکان سه گانه معروف خودمی تواند تا اندازه ای حامی زیاندیدگان فضای سایبر باشد، لکن کارآمدی این حمایتحقوقی، همانند سایر مواجهه های حقوقی با موضوعات نوپدید، در گرو انعطاف در تفسیرقواعد موجود و در فرض اقتضای ضرورت تاسیس قواعد جدید و تدوین قوانین و مقرراتمتناسب میباشد. این مقاله در صدد تطبیق قواعد سنتی مسیولیت مدنی، اعم از قراردادیو خارج از قرارداد، بر موضوعات مطرح در حوزه زیان های سایبری و حل و فصل مسایل ناشیاز آن و نشاندادن نواقص احتمالی ناشی از اعمال این قواعد و تلاش برای رفع این اشکالاتاز طریق ارایه تفاسیر متلایم یا پیشنهاد تاسیس قواعد ویا تدوین قوانین و مقررات جدید است.

کلیدواژه ها:

مسیولیت مدنی ، مسیولیت قراردادی ، مسیولیت خارج از قرارداد ، زیان سایبری ، فضای سایبری