تحلیل سازماندهی سیاسی مراکز استانهای همجوار دریای خزر در ایران با روش تعیین مرکز ثقل

نظام سیاسی موجود در هر کشور، چگونگی مدیریت بر یک سرزمین را معین می کند. در واقع دولت ها برای اداره ی بهتر سرزمین و قلمرو کشور و ارایه خدمات مطلوب و بیشتر به شهروندان با تقسیم بندی فضای کشور و تعیین مرکزیت مناسب در استانها و ایجاد سازمان اداری – سیاسی خود در بعد جغرافیایی و فضایی اقدام به تقسیمات کشوری می نماید، در این بین مرکزیت، مجاورت، مرزهای اداری – سیاسی سه فاکتور مهم در ناحیه بندی فضا به منظور تقسیمات کشوری می باشد. به نظر می رسد وجود مرکزیت مناسب در استانهای همجوار دریای خزر هم از لحاظ سیاسی به دلیل اشتراک مرز دریایی با کشورهای روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان برای حاکمیت و هم از لحاظ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به دلیل جذب توریسم، روابط فرهنگی و از همه مهمتر امکان دسترسی مطلوب ساکنین به خدمات اداری اهمیت بسزایی دارد. ولی انتخاب مرکزیت جدید در بین شهرهای این استانها به دلیل رقابت شدید میان ساکنین هر شهرستان به نحوی که با حداقل تنش اجتماعی همراه باشد، دشوار است. لذا پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده ازمدلینگ ریاضی تعیین مرکز ثقل، مناسب ترین بخش یا مکان را در استانهای مذکور به عنوان مرکزیت جدید معرفی نماید. در همین راستا با توجه به تلاش های صورت گرفته، داده های مورد نیاز در تعیین مرکزیت از طریق استخراج مختصات جغرافیایی عرض شمالی(x) و طول شرقی(y) شهرستان های شمالی دریای خزر با استفاده از سیستم GIS بدست آمده که پس از پردازش این داده ها با استفاده از مدلینگ ریاضی روش مرکز ثقل معلوم گردید که انتخاب مرکزیت در استانهای همجوار دریای خزر در تقسیمات کشوری بیشتر ملاحظات سیاسی و تاریخی بوده که در غیر اینصورت در استانهای گیلان بالا محله چوکام ، مازندران بخش سرخرود و درگلستان دهستان گری دوجی، دارای بالاترین امتیاز برای مرکزیت می باشند.

کلیدواژه ها:

استان ، مرکزیت ، تعیین مرکز ثقل ، تقسیمات کشوری ، سازماندهی سیاسی