گونهشناسی نگرش شاعران به ایوان مداین در ادبیات فارسی

ادبیات فارسی گنجینهی گرانبهایی است که در زوایای آن گوهرهای الوانی میدرخشند و مشتاقان را به سوی خود فرا میخوانند. یکی از انواع این ادبیات، ادبیات غنایی است که در آن شاعر به توصیف عشق و احساس خود میپردازد. در گونهای از این اشعار، شاعردوران گذشته را مرور میکند و به یاد آنچه که به زعم او شیرین و خوش بوده و اینک از دست رفته است، حسرت میخورد. تمدن ایران باستان و شکوه پادشاهی ساسانی یکی از فرازهایی است که مورد توجه بسیاری از ادیبان عهد اسلامی قرار گرفته است. از مهمترینسوژههای این تمدن کاخ کسری یا ایوان مداین میباشد. تیسفون، پایتخت ساسانیان، که در دورهی اسلامی مداین نامیده شد؛ در سال11 هجری به دست مسلمانان افتاد. بقایای قصر باشکوه ساسانیان، معروف به ایوان مداین، تا قرنها دستمایهی شاعران و نویسندگان برای یادآوری دوران گذشته و ذکر ناپایداری خوشیهای دنیا قرار گرفته و هر کس با نگاه خود به گونهای به این موضوع پرداختهاست. گروهی به آنچه بوده و فرو ریخته حسرت خورده و نوحهسرایی کردهاند و جمعی آن را مایهی عبرت دانسته و آیندگان را به تعمق دراین دگرگونی فراخواندهاند. بدین ترتیب در کنار بعد غنایی این سرودهها، بعد تعلیمی آنها نیز آشکار میگردد

کلیدواژه ها:

ایوان مداین ، سلسلهی ساسانی ، انوشیروان ، خسرو ، ادبیات غنایی ، ادبیات تعلیمی