بازتاب اعداد مهری در اندیشه و اشعار عطار

در آیین کهن مهر که پیوند عمیقی با علوم اخترشناسی دارد و جنبش و حرکت، نخستین و بزرگ‌ترین اصل آیینی آن بشمار می‌رود؛ به یقین ارقام و اعداد از اهمیتی والا برخوردار هستند. در دنیای کهن و نزد همه ادیان، اعداد همچون نخستین مفاهیم شناخته شده‌ بشر هوشمند تلقی می‌شوند، و از جنبه‌ دیگر که بنگریم، موضوع الوهیت و تقدس معنوی اعداد مطرح می‌گردد. نمادها، زبان تفهیم و تفاهم بشر دیروز در مواجهه با محیط ناشناخته و اسرارآمیز اطراف خود بودند و از آنجا که مفاهیم روان‌شناختی نمادهای استفاده شده در جهان دیروز، با وجود اختلاف فرهنگی فراوان میان مردمان، تشابهات و اشتراکات زیادی نشان می‌دهد؛ اعداد بمنزله‌ زبان عمومی و مشترک مردمان شناخته شدند. تاریخچه‌ کاربرد عدد در نزد بشر ابتدایی، به تاریخچه‌ استفاده‌ او از مفاهیم و عناصر زبانی و نمادین برمی‌گردد. یعنی از روزی که بشر توانست برای انتقال دانش و خواسته‌های خود بر دیوارها نماد ترسیم کند، عدد هم در ذهن او وجود داشت. اما مبحث قابل بیان در این مقاله، تقدس اعداد و نمادهای آیینی در اشعار عطارنیشابوری است و در این جستار برآنیم تا اعداد پربسامد مورد استفاده در این متون حماسی عرفانی را که در اندیشه عطار تبلور و جلوه‌ی آیینی داشته‌اند، بررسیم و بکاویم.

کلیدواژه ها:

اعداد ، آیین مهر ، عطار نیشابوری ، اشعار