کارکرد معنایی و تصویری عناصر طبیعت در دوبیتی های باباطاهر

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 638

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

MAFAKHERCONF01_047

تاریخ نمایه سازی: 16 تیر 1397

چکیده مقاله:

طبیعت و عناصر آن از دیرباز در ادب و بخصوص شعر فارسی مورد توجه بوده اند. شاعران همواره از پدیده های طبیعت برای تبیین اندیشه ها و محسوس ساختن عواطف گوناگون بهره گرفته اند؛ تا جایی که درک ظرایف معنایی بسیاری از آثار، درگرو درک کارکردهای محتوایی و بلاغی- تصویری پدیده های مربوط به طبیعت در آنهاست. این نکته، پژوهش های گوناگون در شعر سنتی و معاصر را، از منظر موضوع مورد بحث، همواره وجاهت می بخشد. یکی از شاعران کلاسیک ادب فارسی که اجزاء طبیعت در شعرش نمودهایی قابل تامل دارند، باباطاهر است. او در دوبیتی هایش استفاده هایی توجه برانگیز از عناصر طبیعت می کند و در جهت القای مفاهیم گوناگون، تصاویری متنوع با آنها می سازد. این گونه است که توجه به کیفیت و جزییات این کاربرد، به مخاطب کمک می کند تا بیشتر و بهتر در جریان افکار و ذهنیات او قرار گیرد. بر این اساس و با توجه به همین اهمیت، موضوع این مقاله، بررسی کارکرد محتوایی و تصویری پدیده های طبیعت در دوبیتی های باباطاهر، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. یافته ها نشان می دهند، مهمترین گونه های عناصر طبیعت در اشعار بررسی شده، به ترتیب میزان نمود عبارتند از: گلها و گیاهان، خاک و وابسته ها، حیوانات و پرندگان، آسمان و اجرام آن، آب و وابسته ها، آتش و نیز انواع بادها. برجسته ترین شیوه های تصویرپردازی مرتبط با طبیعت در شعر باباطاهر، با تشبیه، استعاره و نماد ظاهر می شوند. مهمترین کارکردهای معنایی عناصر یاد شده نیز به ترتیب در عاشقانه ها، عارفانه ها و شکواییه ها جلوه می کنند.

نویسندگان

فاطمه کلاهچیان

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی

مریم کریمی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی