حفاظت کیفی مخازن سدها با رویکرد حوزه ای (مطالعه موردی: سد اردبیل)

مشکلات کیفی اب مسئله ای جهانی است، اغلب مخازن سدهای بزرگ مکانی برای تجمع مواد آلی و معدنی آب رودخانه است. روند رو به گسترش مناطق مسکونی و فرسایش اراضی شاورزی در اطراف مخازنسدها و حوزه آبریز آنان باعث ورود بار آلی به مخازن می شوند. روش مدیریتی TMDL روشی متداول در دنیا به منظور مدیریت دریاچه و کنترل تغذیه گرایی می باشد. سد اردبیل بر روی رودخانه بالخلی چای منظور تأمین بخشی از نیازهای آب شرب شهر اردبیل وتوسعه آبیاری در اراضی دشت اردبیل با حجم مفید 80 میلیون متر مکعب در 25 کیلومتری جنوب غربی شهر اردبیل احداث شده است. وجود منابع آلاینده در حوزه آبریز مجاور مخزن سد اردبیل موجب بروز نگرانی تغییرات کیفی در آن شده است. مقایسه شاخص کیفی مخزن سد اردبیل با مقادیر استاندارد نشانگر بروز پدیده تغذیه گرایی در مخزن سد اردبیل است. به منظور ارائه راهکارهای کاربردی در راستای مدیریت کیفی دریاچه، حوزه آبریز مجاور سد اردبیل مورد بررسی دقیق قرار گرفته و پتانسیل فرسایش پذیری با استفاده از مدل EPM به تفکیک زیرحوزه ها بررسی و سهم هریک از زیرحوزه ها در رسوب ورودی و همچنین بار ورودی مواد مغذی N, P به مخزن سد اردبیل برآورد شده و اولویت بندی شده اند.

کلیدواژه ها:

کیفیت مخزن سد ، روش مدیریتی TMDL ، فرسایش ، رسوب ، مدل EPM ، حوزه آبریز ، مواد مغذی ، راهکارهای غیرسازه ای