مطالعه و آسیب شناسی مدیریت بحران در مجتمع های مسکونی بلند مرتبه (مورد مطالعه: شهر کرج)

امروزه اساس بسیاری از طرح های شهری این است که با افزایش تراکم و احداث ساختمان های بلندمرتبه، تا آنجا که ممکن است از سطح زیربنای همکف کاسته تا بتوان جمعیت زیادتری را اسکان داده و از زمین آزاد برای تامین فضای باز عمومی و خدمات مورد نیاز و نیز استفاده بهینه از تاسیسات زیربنایی شهری استفاده نمود. در حال حاضر شهرهای کشور، علی الخصوص کلانشهر کرج شاهد رشد و گسترش روزافزون ساختمان های بلند بر بدنه خود می باشند و این امر در شرایطی صورت می پذیرد که ضوابط و مقررات کنترل کننده ای در این زمینه وجود ندارد. در واقع، این پدیده از سویی می تواند به بسیاری از مسایل شهری مانند کمبود زمین، مسکن، بهینه نمودن هزینه تاسیسات شهری، جلوگیری از رشد افقی شهرها و... پاسخ داده و از سوی دیگر، خود پدید آورنده مشکلات و نارسایی هایی مانند افزایش تراکم ساختمانی و جمعیتی، اختلال در تاسیسات زیربنایی و خدمات شهری، تاثیرات نامطلوب کالبدی و زیست محیطی در فضای شهری باشد. شهر کرج شاهد گسترش روزافزون بلندمرتبه سازی در سال های اخیر است. عوامل و نیروهایی چون بخش خصوصی، دولت، تعاونی ها، نیروی های نظامی و سایر عوامل اقدام به سرمایه گذاری در ساخت مجتمع های مسکونی بلندمرتبه کرده اند. اما این مجتمع های مسکونی در برخی مواقع بدون توجه به ضوابط و مقررات خدمات رسانی، تاسیسات زیربنایی احداث شده است. بنابراین، برنامه ریزی جهت چاره جویی وضع موجود نیازمند ساماندهی ساختمان های بلندمرتبه از نظر دسترسی به خدمات و امکانات زیربنایی است. اهمیت موضوع فوق در زمان وقوع بحران (آتش سوزی، زلزله و ...) بیشتر خواهد شد. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر مطالعه و آسیب شناسی مدیریت بحران در مجتمع های مسکونی بلند مرتبه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. برای رسیدن به این هدف ابتدا به شناسایی چالش ها و فرصت های بلند مرتبه سازی پرداخته و سپس با تجزیه و تحلیل یافته ها نتیجه گیری صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد رشد فزاینده ی بلندمرتبه سازی در شهرها از یک سو و لرزه خیز بودن اغلب شهرهای کشور در برابر زلزله از سویی دیگر، توجه به مسایل ایمنی و تدوین برنامه مدیریت بحران در این گونه ساختمان ها را حایز اهمیت کرده است. تجربه نشان می دهد که حتی اگر ساختمان های بلندمرتبه از نظر استحکام سازه ای در مقابل زلزله مقاومت کافی داشته باشند، عدم استحکام عناصر غیرسازه ای و فقدان آگاهی ساکنان از چگونگی واکنش مناسب در هنگام زلزله صدمات انسانی و مالی جبران ناپذیری به بار می آورد.

کلیدواژه ها:

آسیب شناسی ، مدیریت بحران ، مجتمع های مسکونی بلند ، شهر کرج