بررسی زیبایی ادبی فاصله در سوره ی نجم

تاثیر واقعی سخن بر دل، فقط زمانی امکان پذیر است که علاوه بر درستی و واضح بودن آن، با زیبایی های بلاغی آراسته شده باشد. در این مورد می توان به کتاب مقدس قرآن کریم اشاره کردکه نمونه کامل فصاحت و بلاغت است، و بخاطر وجود درستی و استدلال صحیح و تزیینات ظاهری، بر روح و جان شنونده تاثیر بسزایی می گذارد، چرا که عبارات این کتاب مبارک با نظم و دقت شگفت انگیزی سامان یافته است. این سوره ی مبارکه به طورکلی انگار یک منظومه موسیقی آسمانی است که آهنگین و نغمهدار است . نغمهها و آواهایش همانگونه که در فاصله های هماهنگ و قافیه دار آن، طنین انداز است در ساختار واژگانی سوره نیز، به زیبایی نمایان است. در برخی از موارد، نغمه و آوا، آشکارا مقصود و مراد است. گاهی واژهای اضافه میگردد، وگاهی قافیه ای برگزیده میشود، تا نغمه پردازی درست و سالم بماند، و آهنگ و نوا با دقت طنین انداز گردد، بدون اینکه به معنی مراد و مقصود خلل و زیانی برسد، که سوره آن را در روند گفتار اداء میکند و آن را برعهده دارد. فاصله، کلامی موزون و زیبا با حرف روی واحد است که در آخر آیه میآید و مانند قافیه در شعر و سجع در نثر است. این زیبایی ادبی برای انتقال پیام به مخاطب به شکلهایی همچون تضاد، ارتباط معنایی کلمات مسجع, حذف، تغییرکلمات، تقدیم و تاخیر، اتحاد در حروف پایانی به کار رفته است. می توان گفت کاربرد فراوان فاصله در قرآن باعث زیبایی دو چندان کلام شده و این امر توجه علماء بلاغت را بیش از پیش به خود جلب نموده است. از این رو مقاله ی حاضربه بررسی فاصله در سوره ی نجم اختصاص یافته است و نمونه هایی از آیات مربوطه را با تکیه بر منابع و مآخذ قرآنی – ادبی بلاغی به کار برده است. و نتایجی رانیز بدست آورده است. هدف این پژوهش تحلیل ادبی و زیبایی بلاغی متن سوره ی نجم به منظور ایجاد درک عمیق از زیبایی بلاغت قرآن، از جانب مخاطب است.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، سوره ی نجم ، علم بدیع ، فاصله