نقش احسان در مسئولیت کیفری

هدف از این پژوهش بررسی نقش احسان در مسئولیت کیفری و تشریح برخی نکات مرتبط با مسئولیت کیفریمحسن است . این تحقیق از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع تحقیقاتتوصیفی- تحلیلی بوده . داده ها از طریق روش کتابخانه ای گردآوری و برای انجام این پژوهش ، اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعه در کتابهای مختلف فقهی و حقوقی و جزایی و مقالات و سایت های علمی استفاده شده است.در ابتدا با توضیح دقیق قاعده سعی گردیده که با دیگر قواعد فقهی که با این قاعده دارای مشترکاتی هستند ، مشتبهنگردد . سپس مصادیق آن در حوزه فقه و قانون مجازات اسلامی و قانون مدنی مطرح گردید و بررسی شد . یکیاز مسقطات ضمان قهری احسان می باشد. بدین معنا که هرگاه کسی به انگیزه خدمت و احسان به دیگران موجبورود ضرربه آنها شود، عمل او تعهد آور نیست. بنابراین ، چون انجام عمل نیک برای دیگران گاهی با اضرار عمدیو اضطراری یا غیر عمدی با آن توام است ؛ قاعده احسان وضع شده تا راه های توجیه ترک عمل بسته و احسانکننده ضامن اضرار به فرد نباشد . یعنی این قاعده در راستای توصیه های اخلاقی ، کمک به دیگران و ایجاد روحیهتعاون در جامعه وضع شده است. نتایج حاصل از پژوهش فرضیه ها نشان میدهد در تحقق احسان هم قصد و همانگیزه احسان ملاک می باشد و هم احسان واقعی . احسان علاوه براینکه می تواند به سود فرد محسن اسقاط ضمانکند، به نفع او اثبات ضمان نیز مینماید. بدین معنا که فرد محسن می تواند با استناد به قاعده احسان خساراتی را کهدر نتیجه عمل محسنانه اش به او وارد شده است، مطالبه نماید. این مطالبه را هم از آیات قرآن که منبع احسان استو هم از روایات مربوطه می توان استنباط نمود.

کلیدواژه ها:

احسان ، قاعده احسان ، مسئولیت ، مسئولیت کیفری