جایگاه قاعده درأ در حقوق کیفری با تأکید بر قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 12,011

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

MAYBODLAW02_243

تاریخ نمایه سازی: 11 آبان 1395

چکیده مقاله:

از جمله قواعد ارزشمند فقهی- جزایی قاعدهی درأ است. که با توجه به اهمیت آن از دیرباز در آراء دادگاه ها بدان استناد می شد؛ اما با توجه به عدم تحدید قلمرو آن منجر به صدور آراء متناقض، و گاه عدم اجرای عدالت می گشت. به همین علت مقنن دست به تقنین آن زد و طی دو ماده ی 120 و 121 قانون مجازات اسلامی آن را قانونگذاری نمود. لیکن هنوز با توجه به عدم تعریفی از شبهه و عدم تشخیص قلمرو آن دارای ابهاماتی است. کلید واژه ی این قاعده یعنی شبهه، مبتنی است بر جهل متعارف، به گونه ای که به یقین منجر نشود که می تواند هم از طرف متهم ادعا شود و هم خود قاضی، با توجه به قراینی به این شبهه رسیده باشد به طوری که با وجود تحقیق پیرامون این شبهه به یقین منجر نشود. مجرای قاعده درأ را باید در آنجا دانست که در ذهنیت مرتکب بر وقوع جرم و یا شرایط مسئولیت کیفری شبهه موجود باشد. بنابراین در جایی که شبهه در وقوع جرم و یا اسناد جرم باشد مجرای اصل برائت خواهد بود. در مورد شمول قاعده ی درأ در مجازات های مختلف نیز باید گفت؛ قانونگذار قلمرو آن را در کلیه ی جرایم، چه حق الله و چه حق الناس (حدود، قصاص و تعزیرات) جایز دانسته، که این امر را باید به جهت مبنای حقیقی قاعده ی درأ یعنی؛ تخفیف و تسامح دانست.

نویسندگان

حبیب اله محمودی

کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • حلی[محقق]، نجم الدین جعفربن الحسن (1985ق). شرایع الاسلام فی مسائل ...
  • گلپایگانی، سید محمدرضا (1412ق). الدر المنضور فی احکام الحدود. ج ...
  • امیدی، جلیل (تابستان1382). «قاعده درء و تفسیر نصوص جزایی». مقالات ...
  • عوده، عبدالقادر (1372). التشریع الجنائی الاسلامی، ترجمه ناصر قربان نیا ...
  • گلدوزیان، ایرج (1382). بایسته‌های حقوق جزای عمومی، چ نهم. تهران: ...
  • محقق داماد، سید مصطفی (1376). قواعد فقه (4) بخش جزا. ...
  • نمایش کامل مراجع