حکومت ولی فقیه در نظام عدل جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره)

یکی از مهمترین اصول اسلام ولایت است. ولایت به معنای سرپرستی و تصدی امور حکومت و قبول ولایت به معنای پذیرش رهبری و حکومت پیشوای الهی می باشد. نظام سیاسی اسلام و شیوه ی حکومتی دین، بر پایه ی ولایت است و ملاک مسلمانی پس از اطاعات از رسول خدا (ص) ولایت پذیری است و به یقین پذیرش حاکمیت ولی فقیه، همان پذیرش حاکمیت قانون الهی است. حضرت امام خمینی (ره) اولین فقیهی است که بحث ولایت انتصابی بی مطلقه ی فقیه را تئوریزه کرده و علاوه بر آن این تئوری را با تحقق حکومت اسلامی به فعلیت رسانیده و آن را ستون فقرات حکومت اسلامی دانسته است. از نظر ایشان ولی فقیه، شعبه ای از ولایت مطلقه ی رسول الله (ص) و یکی از احکام اولیه ی اسلام است که بر تمام احکام فرعی، حتی نماز، روزه و ... تقدم دارد و به بیان دیگر کلیه ی امور مربوط به حکومت و سیاست که برای پیامبر و ائمه (ع) مقرر شده، در مورد فقیه عادل نیز صادق است و از لحاظ عقلی نمی توان تفاوتی میان این دو قائل شد؛ چرا که او جانشین امام معصوم است که شبیه ترین افراد به حضرتش در شناخت قوانین الهی می باشد و از اختیارات وسیعی که جامعه را برای رساندن به سعادت دنیوی و اخروی بدان نیاز دارد بهره مند است و مشروعیت و حق ولایت ایشان از ناحیه ی شرع مقدس می باشد که با پذیرش مردم اعمال حاکمیت می کند. امام راحل (ره) در طول زندگیشان موفق شده اند هم در عرصه ی علمی و هم عملی با بسط نظریه ی ولایت انتصابی مطلقه ی فقیه، فصل جدیدی در خصوص حکومت ولی فقیه در نظام جمهوری اسلامی ایران باز نمایند به گونه ای که این نظریه باتوجه به کارآمدی هایش در تجربه ی عملی جمهوری اسلامی ایران قابلیت دموکراتیک مناسبی را به نمایش گذاشته است. استنتاج این پژوهش آن است که نظریه ی ولایت انتصابی مطلقه ی فقیه از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) از همان ابتدا دارای ثبات و انسجام قطعی بوده به طوریکه ایشان حکومت اسلامی منهای ولایت فقیه را حکومت منهای اسلام دانسته و در هیچ بره ی زمانی، نه تنها از آن عدول ننموده بلکه تجدید نظری هم در اعتقاد ایشان واقع نشده است چون همواره ضمن اعتقاد به انتصاب ولی فقیه از سوی خداوند ( نصب عام ) و اینکه خداوند دراین نوع انتصاب به شرایط را ذکر نموده و طبق این شرایط به اطلاق و گستردگی اختیارات ولی فقیه و هم طرازی آن با اختیارات حکومتی پیامبر (ص) و ائمه ی اطهار (ع) اعتقادی راسخ داشته اند اما اینکه چرا آن رابه صورت تدریجی عنوان نموده به خاطر رعایت مصالح اسلام و مردم و حسب مقتضایتت زمانی و مکانی بوده است.

کلیدواژه ها:

ولایت ، حکومت ، فقیه ، ولایت مطلقه